تابلو برق چیست؟ انواع تابلو برق

تابلو برق از عناصر اصلی در سیستم‌ های برقی است که برای توزیع و کنترل جریان برق در یک یا چندین مدار برق، استفاده می‌ شود. این تجهیزات عمدتا در صنعت، ساختمان‌ ها و نیروگاه‌ ها استفاده می‌ شوند و نقش حیاتی در حفاظت از تجهیزات برقی و ایمنی در محیط کار دارند. در این مقاله، به معرفی تابلو برق و کاربرد های آن می‌ پردازیم.
همچنین در صورت علاقه به یادگیری و کسب دانش تخصصی در زمینه برق و تابلوهای برق می توانید مطلب آموزش برقکاری ساختمان را مطالعه نمایید.

تابلو برق چیست؟

تابلو برق وسیله‌ ای است که عمدتا از جعبه فلزی ساخته می‌ شود و در آن قطعات الکتریکی قرار می‌ گیرند. تابلو برق از مجموعه اجزای الکتریکی مختلفی تشکیل می‌ شود که به یکدیگر مرتبط هستند. این اجزا شامل کابل‌ ها، قطعات حفاظتی، سوئیچ‌ ها، رله‌ ها، فیوز ها و سایر عناصر هستند. تابلو برق به دو بخش اصلی تقسیم می‌ شود: تابلو توزیع و تابلو کنترل. تابلو توزیع وظیفه اصلی توزیع انرژی برق به محور های مختلف منظومه‌ ای از توانایی‌ ها و مصرف‌ کنندگان را بر عهده دارد. در حالی که تابلو کنترل برای کنترل و مدیریت دستگاه‌ ها و سیستم‌ های الکتریکی و صنعتی استفاده می‌ شود.

تابلو برق به عنوان یک واسط بین منبع تغذیه و تجهیزات برقی عمل می‌ کند. این تجهیزات با استفاده از قوانین و مقررات الکتریکی، جریان برق را به تمام سیستم توزیع می‌ کنند و از خطرات ناشی از تغییرات ناگهانی جریان برق جلوگیری می‌ کنند. همچنین، تابلو برق می‌ تواند از طریق سنسور ها و دستگاه‌ های کنترلی، وضعیت تجهیزات برقی را نظارت کرده و در صورت بروز هرگونه خطر، اقدامات ایمنی لازم را انجام دهد.

استفاده از تابلو برق در صنعت و ساختمان‌ ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. در صنعت، تابلو برق با کنترل و توزیع جریان برق در مدارهای مختلف، عملکرد تجهیزات برقی را بهبود می‌ بخشد و از خاموشی ناگهانی سیستم جلوگیری می‌ کند.
همچنین، با استفاده از تابلو برق، امکان مانیتورینگ و کنترل هوشمند سیستم برق فراهم می‌ شود. در ساختمان‌ ها، تابلو برق به عنوان نقطه تماس بین اجزای برقی مانند روشنایی، پریزها و دیگر تجهیزات برقی عمل می‌ کند.

معرفی انواع تابلو برق

تابلو برق یکی از اجزای اساسی در هر سیستم برق‌ رسانی است. با توجه به تنوع نیاز های برقی، تابلو برق‌ ها نیز به صورت متنوع و بر اساس استفاده‌ های مختلف طراحی می‌ شوند. در این قسمت از مقاله قصد داریم به معرفی انواع تابلو برق بپردازیم و ویژگی‌ های هر یک را توضیح دهیم.

1. تابلو برق فشار ضعیف

تابلو برق فشار ضعیف معمولا در محیط‌ های صنعتی، تجاری و مسکونی استفاده می‌ شود. این تابلوها شامل مدار های کنترلی و مدار های توزیعی هستند. تابلو برق فشار ضعیف به عنوان یک ایستگاه توزیع مرکزی عمل می‌ کند و از طریق آن انرژی برق را به تجهیزات متصل می‌ شود.

2. تابلو برق فشار متوسط

تابلو برق فشار متوسط برای فشار های 11 تا 36 کیلوولت استفاده می‌ شود. این تابلو ها در صنایع بزرگ، نیروگاه‌ ها و انتقال برق استفاده می‌ شوند. جهت مدیریت و توزیع انرژی در برد توان، از تابلو برق فشار متوسط استفاده می‌ شود.

۳. تابلوهای کنترل و توزیع اتوماسیون صنعتی

تابلو های کنترل و توزیع اتوماسیون صنعتی برای مدیریت و کنترل تجهیزات صنعتی در یک پروسه تولید استفاده می‌ شوند. این تابلو ها شامل مدار های کنترلی خاص، ترانسمیتر ها و الکترو موتور های صنعتی می‌ شوند.

۴. تابلو برق مقرراتی

این نوع تابلو برق برای کاربرد های خاصی مانند بانک‌ ها، بیمارستان‌ ها و شرکت‌ های دارویی طراحی شده است. تابلو برق مقرراتی معمولا شامل دستگاه‌ های اطفاء حریق، سنسور های دود و تجهیزات اضطراری مانند ژنراتور های برق است.

۵. تابلو برق موثر

تابلو برق موثر معمولا در ساختمان‌ های تجاری و اداری مانند دفاتر، هتل‌ ها و خانه‌ های مسکونی استفاده می‌ شود. این تابلو شامل مدارهای الکتریکی اصلی داخل ساختمان است و برقراری امنیت و کارکرد بهینه سیستم برقی را تضمین می‌ کند.

اجزای تابلو برق

خلاصه ای از اجزای تابلو برق صنعتی:

• بدنه: محافظت از اجزا در برابر عوامل محیطی
• شینه: انتقال جریان الکتریکی
• تجهیزات حفاظتی: فیوز، کلید مینیاتوری، رله
• تجهیزات کنترلی: کنتاکتور، رله تایمر، دکمه استارت/استاپ
• تجهیزات اندازه گیری: ولت متر، آمپر متر، وات متر، فرکانس متر
• علائم و چراغ های سیگنال: نمایش وضعیت روشن/خاموش، خطا یا هشدار
• سیم و کابل: اتصال اجزا و تابلو به تجهیزات
• ترمینال ها: اتصال سیم ها و کابل ها به یکدیگر و به اجزا
• سیستم ارت: اتصال بدنه تابلو به زمین و تخلیه بارهای الکتریکی
• سیستم تهویه: خنک کردن تجهیزات و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد

عواملی که در انتخاب تابلو برق مناسب باید در نظر گرفت

تابلو برق یکی از اصلی‌ ترین عناصر در سیستم‌ های برقی است. انتخاب درست تابلو برق به جلوگیری از خطرات احتمالی آینده، برقراری سیستم و همچنین به وجود آوردن شرایط امنیتی مناسب از جمله وظایف مدیران تجهیزات الکتریکی کمک می‌ کند. عواملی که می‌ توان از آن‌ ها در انتخاب تابلو برق مناسب استفاده کرد عبارتند از:

• نیاز های سیستم الکتریکی: در انتخاب تابلو برق مناسب، مهم‌ ترین عامل نیاز ها و خواسته‌ های سیستم الکتریکی است. باید به دقت بررسی شود که سیستم برقی چه نیازمندی‌ ها و مشخصاتی را در ایجاد امنیت و کاربرد مناسب دارد. به عنوان مثال، تعداد مدارها، نوع و توان تجهیزات الکتریکی و سطح نیاز به قطعات سیستم، بخشی از این نیازمندی‌ها هستند.
• سازگاری با استانداردها: تابلو برق باید به استانداردها و مقررات الکتریکی مربوطه پاسخگو باشد. استفاده از تابلویی که به طور جدی از این استانداردها پیروی کرده باشد، اطمینان می‌دهد که سیستم به طور ایمن و کارآمد عمل خواهد کرد.
• انتخاب مناسب مواد و قطعات: استفاده از مواد بهینه و قطعات با کیفیت تاثیر زیادی در ساخت تابلو برق دارد. مواد و قطعاتی همچون دستگاه‌ های محافظتی، قطعات خازنی و مقاومتی، کابل‌ ها و سیم‌ های الکتریکی، ترمینال‌ ها و اتصالات اضطراری باید با استفاده از مواد و کیفیت مناسب انتخاب شوند.
• ظاهر و طراحی: علاوه بر عوامل فنی، ظاهر و طراحی تابلو برق نیز مهم است. انتخاب یک طراحی زیبا و مناسب با محیط کاری و مکان نصب، حس زیبایی به سیستم الکتریکی می‌ بخشد.

در آخر

در نتیجه، تابلو برق یکی از اجزای حیاتی در هر سیستم برق‌ رسانی است که بر اساس نیاز و استفاده‌ های مختلف، به انواع مختلفی تقسیم می‌ شود. هر نوع تابلو برق دارای ویژگی‌ ها و کاربرد های خاصی است که بر اساس آن می‌ توان انتخاب صحیحی برای نیاز های خود داشت. برای اطلاعات بیشتر درباره هر نوع تابلو برق، توصیه می‌ شود با متخصصان صنعت برق تماس حاصل نمایید.