مسیر عمودی که به منظور عبور تاسیسات لوله و اتصالات در حوزه ساختمان ایجاد می گردد، در مفهوم رایزر ساختمان شناخته می شود. به عبارت دیگر در حوزه لوله کشی، لوله ای که در جهت عمودی قرار می گیرد، در معنای Riser تفسیر می شود. این مقوله در عرصه ساخت و ساز، به وسیله مهندسان، در مقیاس گسترده ای مورد استفاده واقع می شود. در بسیاری مواقع این اصطلاح (riser) به لوله های مربوط به آب و فاضلاب ساختمان اختصاص پیدا می کند. اما این اصطلاح تنها به لوله های عمودی ساختمان محصور و محدود نمی شود.
توصیه می‌کنیم برای اطلاعات دقیق درباره اینکه رایزر چیست و انواع رایزر برق ساختمان، لوله های آب و فاضلاب، آشپزخانه و نحوه قرارگیری آنها چگونه است در دوره برق ساختمان آموزشگاه برق گستران ثبت نام نمایید.
منظور از رایزر چیست؟
اجرای اعضای عمودی ساختمان در یک راستا و از سمت پایین به بالا، در حوزه ساخت و ساز با عنوان رایزر شناخته می شود. مفهوم این اصطلاح بسیار وسیع و گسترده بوده و مواردی مانند کابل های برق، مدار گرمایش، لوله تهویه، هواکش و لوله کشی آب و فاضلاب را نیز در بر می گیرد.
نصب و اجرای لوله و اتصالات و کابل ها به صورت پنهان در ساختمان صورت می گیرد. با این وجود مکان اختصاص داده شده برای این لوازم و ملزومات باید به گونه ای انتخاب شود که امکان انجام سرویس های دوره ای وجود داشته باشد. بر همین اساس، riser در سازه های مسکونی و ساختمانی چند طبقه، از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.
لازم به ذکر است که در هر منطقه و محدوده ای که لوله و اتصالات به شکل عمودی نصب و اجرا شوند، مفهوم رایزر را به ذهن متبادر می سازد.
در مورد لوله کشی فاضلاب نیز در انتخاب riser مناسب باید دقت و توجه ویژه ای مبذول داشت. در غیر این صورت فرآیند هدایت و تخلیه پساب به درستی صورت نمی گیرد.
همچنین، در سیستم های مربوط به آبیاری بارانی، اصطلاح riser، لوله ای را شامل می شود که ضمن نصب شدن بر روی لوله فرعی و اصلی، فرآیند توزیع آب به سطح خاک را امکان پذیر می سازد. مضاف بر این، در صنایع مربوط به نفت و گاز، لوله ای عمودی که وظیفه انتقال نفت از چاه به سکو را بر عهده دارد، از آن با عنوان riser نام برده می شود.
مشخصات رایزر ساختمان
به طور معمول، لوله های رایزر از متریال و آلیاژهای مختلفی مانند upvc، پلی اتیلن و فلز گالوانیزه تولید می‌شوند. لوله های یو پی وی سی و پلی اتیلن برای استفاده در آب های شور، مورد استفاده قرار می گیرند. متناسب با نوع اتصالات و لوله های دو سمت، riser در مدل های فلنچی و رزوه ای تولید و در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرد.
رایزرها غالبا در میانه جداره های داخلی سازه نصب و اجرا می شوند. همچنین، این نوع از اتصالات باید به صورت کاملا دقیق و اصولی در مکان مشخص در نظر گرفته شوند. از سوی دیگر، riser آب و برق می بایست در سازه به صورت مجزا و مستقل پیاده سازی شوند. این امر در مواقع بروز ترکیدگی یا نشت آب، مانع از رخ دادن خطراتی مانند برق گرفتگی برای ساکنان ساختمان می شود.
ناگفته نماند که مطابق با برخی از قوانین و مقررات ساختمان، امکان عبور دادن Raiser از بخش هایی مانند اتاقک مربوط به برق و چاه آسانسور ساختمان وجود ندارد. از دیگر موارد حائز اهمیت در هنگام نصب و اجرای این اتصالات، لحاظ کردن شیب مناسب می باشد. انتخاب شیب مناسب مانع از انتقال و حمل سیالات با سرعت کم یا زیاد می‌شود.
حتما بخوانید: فیوز چیست؟
انواع رایزر ساختمان
در اینجا انواع رایزر را معرفی می نماییم.
1.Riser مخصوص لوله آب
توزیع متوازن و متعادل آب در محل های منشعب شده طبقات واحدهای مسکونی، از مهم ترین وظایف رایزر لوله آب به شمار می رود. جنس این نوع لوله متناسب با سازه مورد استفاده، از متریال پلی اتیلن، آهن یا ورق های گالوانیزه می باشد. همچنین، به منظور جلوگیری از ایجاد اختلال در روند آبرسانی، قطر لوله اصلی باید بیشتر از قطر لوله کنتور در نظر گرفته شود.
2.Riser آتش نشانی
این مدل از لوله ها و اتصالات، در تمام طبقات و به صورت عمودی منشعب می شود. در مواقع بروز آتش سوزی در ساختمان از riser آتش نشانی استفاده می گردد. نصب و اجرای این نوع لوله ها، ضمن کمک به اطفای حریق، راحتی و عملکرد آتش نشان ها را افزایش می دهد. در مواقع بروز آتش سوزی، آب موجود در ماشین های آتش نشانی به این لوله ها پمپاژ شده و برای خاموش کردن آتش مورد استفاده قرار می گیرد.
3.رایزر برق
این مدل از رایزرها در دو دسته جریان ضعیف و جریان قوی طبقه بندی می شوند. برای عبور سیم ها و سیم کشی ساختمان و اتصالات دارای ولتاژ 220 تا 380 ولت، جریان قوی کاربرد دارد. همچنین، به منظور عبور کابل های دوربین مداربسته، تلفن، آنتن مرکزی و آیفون، جریان ضعیف به کار می رود.
حتما بخوانید: اشتباهات رایج سیم کشی ساختمان
انواع رایزر برق
رایزر برق، انواع متفاوتی دارد که در این قسمت، به معرفی و بررسی آنها می پردازیم تا بتوانید، تفاوت هایشان را بهتر درک کنید.
1- رایزر برق خانگی:
رایزر برق خانگی یکی از انواع رایج رایزر هاست که برای تامین برق اضافی در منازل و خانه ها استفاده می شود.
2- رایزر برق سازمانی:
رایزر برق سازمانی به دلیل برقراری استحکام و پایداری در عملکرد، برای استفاده در محیط های کاری و تجاری مناسب است.
3- riser برق صنعتی:
رایزر برق صنعتی برای استفاده در بخش های صنعتی با بارهای بالا و پرقدرت و شرایط سخت تر طراحی شده است.
4- رایزر آشپزخانه چیست؟
رایزر آشپزخانه، یک وسیله الکترونیکی است که برای خرد کردن و برش دادن انواع مواد غذایی استفاده می شود. این دستگاه دارای یک موتور قدرتمند است که با حرکت شفت پیچشی، تیغه ها را در حالت سریعی حرکت می دهد. این تیغه ها از جنس استیل ساخته شده اند و برای برش دقیق تر و سریع تر مواد غذایی به کار می روند.
استفاده از رایزر آشپزخانه بسیار ساده است. کافیست مواد غذایی خود را درون ظرف مناسب قرار داده و رایزر آشپزخانه را روش قرار دهید. سپس با فشار دادن دکمه روشن و خاموش، دستگاه را فعال می کنید. تیغه های موتور عمل خرد کردن را آغاز می کنند و می توانید مواد را خرد یا برش دهید. بعد از اتمام کار، فقط کافیست دستگاه را خاموش کنید و مواد غذایی آماده را بردارید.
از مزایای استفاده از رایزر آشپزخانه می توان به سرعت و دقت در کار اشاره کرد. با داشتن یک riser آشپزخانه، دیگر نیازی به صرف زمان زیاد برای برش و خرد کردن مواد غذایی نخواهید داشت. همچنین، تیغه های استیل رایزر آشپزخانه باعث برش دقیق تر مواد غذایی می شوند و از ایجاد خراش های زیاد روی آنها جلوگیری می کنند.
5- رایزر هواکش یا رایزر ونت
استفاده از یک رایزر در آشپزخانه می تواند به شما کمک کند تا همراه با آشپزی، هوای تمیز و تازه ای در آشپزخانه خود داشته باشید. در حال حاضر، دو نوع محبوب برای استفاده در آشپزخانه وجود دارد که شامل riser هواکش و ونت آشپزخانه می باشند.
رایزر هواکش، یک دستگاه قدرتمند است که با تخلیه کردن هوا آلوده، بوهای ناخوشایند را از آشپزخانه شما حذف می کند. این دستگاه از یک سیستم مکش قوی برای جمع آوری هوا و الودگی های آشپزی استفاده می کند و آنها را به سمت بیرون از منزل هدایت می کند. رایزر هواکش به خوبی برای آشپزخانه هایی کاربرد دارد که شامل پخت و پز با روغن و انواع غذا های بومی است. این دستگاه برای جلوگیری از تراکم دود و بهبود کیفیت هوای داخل آشپزخانه بسیار مفید است.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی، رایزر ونت آشپزخانه یک گزینه جدیدتر است که بهبودی در ایجاد جریان هوا در آشپزخانه می آورد. این دستگاه از یک سیستم خنک کننده هوا برای جذب هوای گرم و تامین تهویه بهتر در آشپزخانه استفاده می کند. riser ونت آشپزخانه به درستی طراحی شده است تا بدون تخلیه هوا آلوده، تهویه ایمن و سالمی را ایجاد کند. این دستگاه به خوبی برای آشپزخانه هایی کاربرد دارد که در آنها پخت و پز با روغن و استفاده از گاز گرم متداول است.
موارد کاربرد و استفاده از رایزر
رایزر به علت کاربرد گسترده و وسیع، در بسیاری مصارف و مقاصد مورد استفاده واقع می شود.
- در حوزه ساخت و ساز برای انتقال جریان آب به طبقات مختلف ساختمان، از این تجهیز در مقیاس وسیعی استفاده می گردد.
- برای فاضلاب و تخلیه پساب ها، این تجهیز به کار می رود.
- علاوه بر این، برای اطفای حریق و خاموش کردن آتش در طبقات مختلف ساختمان، riser کمک شایانی می نماید.
- در سیستم های روشنایی نیز ردپای این تجهیزات و اتصالات به خوبی دیده می شود.
- در صنایع آبیاری و کشاورزی، نقش و اهمیت riser را نمی توان نادیده گرفت. این لوله ها با منتقل کردن آب به سطح زمین، نقش بسزایی در سیستم های آبیاری ایفا می نمایند.
- در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، نیز این تجهیز کاربرد فراوانی دارد.
ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که در طول عمر مفید و بالای riser، نوع متریال و مواد اولیه استفاده شده بسیار تاثیرگذار و مؤثر می باشد.
نحوه قرار گیری رایزر ها
انتخاب محل مناسب برای قرار گیری رایزر برق از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این راستا، در ادامه به برخی از اصول اصلی و توصیه های قابل توجه در قرارگیری رایزر برق خواهیم پرداخت.
انتخاب مکان مناسب
نخستین گام در راهنمایی شما، انتخاب مکان مناسب برای قرارگیری رایزرها است. شما باید یک جایی انتخاب کنید که دسترسی مناسبی به رایزرها داشته باشد و تمام قطعات سیستم به راحتی تعویض شوند. همچنین، در نظر داشته باشید که هوا به خوبی در بین آنها جریان داشته باشد تا از گرمای زیاد برای سیستم جلوگیری شود.
بهبود جریان هوا
یکی از جوانمردانه ترین اقداماتی که برای بهبود عملکرد رایزر ساختمان انجام می دهیم، بهبود جریان هوا در اطراف آنهاست. این کار می تواند از طریق استفاده از فن ها، کولر ها و سیستم تهویه مناسب صورت گیرد. بهتر است دما و رطوبت محیط را نیز کنترل کنید.
استفاده از هدایت کننده ها
برای جلوگیری از اختلال در تراز و توازن رایزرها، استفاده از هدایت کننده‌ها بسیار مفید است. این ابزارها به شما کمک می کنند تا بتوانید رایزر ها را به شیوه ای ایستابی قرار دهید تا از دستگیری لرزش و لغزش آنها جلوگیری کنید.
رعایت اصول الکترونیک
در سراسر فرآیند قرارگیری رایزرها، اصول صحیح الکترونیک را رعایت کنید. از اتصالات صحیح و کیفیت بالای کابل ها و پیچ های اتصال اطمینان حاصل کنید. همچنین، از کیس و کاور محافظ برای رایزرها استفاده کنید تا آنها را در مقابل ضربه ها و نویز های الکترومغناطیسی محافظت کنید.
به طور کلی رایزر ساختمان چیست؟
همانطور که اشاره شد رایزر یکی از مهم ترین موضوعات در ساختمان سازی می باشد که برای لوله کشی آب، برق و غیره کاربرد دارد. در این مطلب به طور مختصر به بررسی آن، انواع و کاربردهایش پرداختیم و نحوه قرار گیری riser ساختمان را بررسی نمودیم و دیدیم رایزر چیست.
اگر از علاقه مندان به برق و الکترونیک هستید و می خواهید در این زمینه فعالیت حرفه ای داشته باشید توصیه می کنیم در دوره های آموزش برق ساختمان، آموزش نصب دوربین مدار بسته، آموزش نصب اعلام حریق و غیره آموزشگاه برق گستران ثبت نام کنید.
