خرابی سنسور اکسیژن

سنسور اکسیژن نقش مهمی در تضمین بهره‌وری سوخت و کاهش انتشار مواد مضر دارد. بااین‌حال، با گذشت زمان ممکن است این سنسورها از کار بیفتند و مشکلات مختلفی در عملکرد موتور ایجاد کنند. این مقاله به تحلیل علل و علائم خرابی سنسور اکسیژن خودروها می‌پردازد و درک جامعی از این مشکل رایج در وسایل نقلیه ارائه می‌دهد.

علائم و نشانه های خرابی سنسور اکسیژن

سنسورهای زیادی در خودرو هستند که در مطلب انواع سنسور ایسیو خودرو از آنها یاد کردیم. معروفترین و مهمترین سنسور ماشین سنسورهای اکسیژن هستند که با نظارت بر سطح اکسیژن در گازهای خروجی، نقش مهمی در عملکرد کارآمد موتور خودرو دارند. هنگامی‌که سنسور اکسیژن از کار می‌افتد، مشکلات مختلفی از جمله:

• بالا بودن دور موتور در حالت ایستاده
• گاز نخوردن اتومبیل
• خرابی کاتالیزور خودرو
• دمای بالا و گرم شدن زیاد اتاق موتور
• صداهای ناهنجار موتور
• افزایش آلاینده‌های خروجی از اگزوز
• خروج دود سیاه و بدبو از اگزوز
• بالا رفتن مصرف بنزین
• ریپ زدن خودرو
• روشن شدن چراغ اخطار یا چراغ چک
• افت شتاب ماشین

علائم و نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن به این صورت‌ها بروز کرده و عملکرد کلی خودرو را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

 دور موتور بالای خودرو در حالت ایستاده

دور موتور بالای خودرو در حالت ایستاده یک مورد از علت خرابی سنسور اکسیژن است. هنگامی‌که موتور خودرو در حالت ساکن دور در دقیقه بالایی را نشان می‌دهد، مشاهده دور بالا می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که موتور بیش از حد ضعیف یا بسیار غنی کار می‌کند. به‌این‌معنی که مقدار سوخت در مخلوط سوخت و هوا بسیار زیاد یا خیلی کم است. این عدم تعادل می‌تواند باعث احتراق ناکارآمد شده و باعث شود موتور برای حفظ سرعتی ثابت سخت‌تر کار کند.

گاز نخوردن اتومبیل

گاز نخوردن اتومبیل یکی دیگر از علائم خرابی سنسور اکسیژن محسوب می‌شود. سنسور اکسیژنی که عملکرد نادرست دارد، مخلوط‌شدن هوا و سوخت را مختل می‌کند و جلوی زمان‌بندی دقیق رویدادهای احتراق توسط سیستم Integrated Spark Ignition Optimization (ISIO) می‌گیرد. این مسئله باعث زمان‌بندی ناکارآمد احتراق می‌شود و پاسخ‌دهی خودرو به ورودی‌های شتاب را ضعیف می‌کند. در نتیجه در چنین شرایطی با فشار دادن پدال گاز، سرعت افزایش چشمگیری نخواهد داشت.

خرابی کاتالیزور خودرو

سنسور اکسیژن سطح اکسیژن را در انتشار گازهای خروجی اندازه‌گیری می‌کند، درحالی‌که کاتالیزور آلاینده‌های خروجی را فیلتر می‌کند. سنسور اکسیژن معیوب می‌تواند با بالا بردن بیش از حد دمای موتور به کاتالیزور آسیب برساند که به نوبه خود باعث افزایش حرارت می‌شود.

دمای بالا و گرم شدن زیاد اتاق موتور

سنسورهای اکسیژن وظیفه ارسال سیگنال به واحد کنترل موتور (ECU) را برای تنظیم مخلوط سوخت و هوا برای انجام احتراق بهینه را عهده دارند. هنگامی‌که این سنسورها خراب شوند یا از کار بیفتند، باعث می‌شود که موتور غنی کار کند یا ضعیف شود. این مشکل ممکن است منجر به احتراق ناکارآمد و افزایش آلایندگی شود. چنین اختلالی در سیستم خودرو به نوبه خود منجر به افزایش دمای موتور به‌دلیل احتراق ناقص سوخت و در نتیجه تولید گرمای اضافی می‌شود.

صداهای ناهنجار موتور

خرابی سنسور اکسیژن باعث ایجاد مشکلاتی در اختلاط سوخت و هوا در موتور می‌شود. سوخت ناکافی باعث کاهش قدرت و ایجاد صدای ضربه می‌شود. برعکس، سوخت بیش از حد مخلوطی غنی ایجاد می‌کند که  صدای «دینگ دینگ» ایجاد می‌کند. شل بودن اتصال سنسور اکسیژن ممکن است نشان‌دهنده معیوب بودن سنسور نباشد، اما همچنان می‌تواند عوارضی از جمله صداهای تق‌تق ایجاد کند.

افزایش آلاینده های خروجی از اگزوز

زمانی‌که سنسور اکسیژن از کار می‌افتد، دیگر نمی‌تواند به طور دقیق سطح اکسیژن را اندازه‌گیری کند که باعث ایجاد مخلوط سوختی غنی یا بدون چربی می‌شود. مخلوط سوخت غنی به احتراق ناقص ایجاد کرده و سطوح بالاتری از آلاینده‌های مضر مانند مونوکسید کربن (CO) و هیدروکربن‌ها (HC) را تولید می‌کند. از سوی دیگر، مخلوط سوخت بدون چربی می‌تواند باعث افزایش انتشار اکسیدهای نیتروژن (NOx) نیز شود.

خروج دود سیاه و بدبو از اگزوز

هنگامی‌که سنسور اکسیژن از کار بیفتد، تاثیر قابل توجهی بر آلایندگی و عملکرد خودرو می‌گذارد. یکی از قابل توجه‌ترین عواقب نقص سنسور اکسیژن، تولید دود سیاه از اگزوز است. این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که موتور بیش از حد غنی کار می‌کند، یعنی سوخت اضافی در مخلوط هوا و سوخت وجود دارد. درنتیجه سوخت نسوخته به‌صورت دود سیاه از اگزوز خارج می‌شود که نشان دهنده احتراق ناقص است.

بالا رفتن مصرف بنزین

خرابی سنسور اکسیژن باعث کاهش راندمان سوخت به‌دلیل خوانش نادرست واحد کنترل موتور می‌شود. هنگامی‌که سنسور اکسیژن نتواند نسبت صحیح هوا به سوخت را تشخیص دهد، موتور غنی (سوخت بیش از حد) یا ضعیف (سوخت خیلی کم) کار می‌کند که منجر به احتراق ناکارآمد و مصرف بالاتر بنزین می‌شود. چنین رویدادی می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر عملکرد کلی خودرو و خروجی آلایندگی داشته باشد.

ریپ زدن خودرو

عدم تعادل در مخلوط سوخت و هوا بر راندمان موتور تاثیر منفی می‌گذارد. در نتیجه،  باعث از دست رفتن قابل‌توجه توان خروجی معمول موتور می‌شود. این مشکل می‌تواند به‌صورت ریپ زدن ماشین در حین کار ظاهر شود که نشان‌دهنده عملکرد نامنظم موتور است.

روشن شدن چراغ اخطار یا چراغ چک

نقص عملکرد سنسور اکسیژن همچنین می‌تواند چراغ چک موتور را روشن کند و راننده را از وجود مشکل آگاه کند. نادیده‌گرفتن علائم هشدار دهنده خرابی سنسور اکسیژن منجر به آسیب بیشتر به موتور و در نهایت هزینه تعمیر بالاتر می‌شود.

افت شتاب ماشین

خرابی سنسور اکسیژن باعث می‌شود موتور در حالت پیش‌فرض کار کند که کارایی کمتری نسبت به عملکرد معمولی آن دارد. این مشکل باعث کاهش راندمان سوخت می‌شود؛ زیرا ECU  قادر به تنظیم دقیق مخلوط هوا و سوخت برای احتراق بهینه نیست. این ناکارآمدی با کاهش سرعت ظاهر می‌شود؛ زیرا موتور قادر به تنظیم موثر تغییرات بار و موقعیت دریچه گاز نیست.

علل و عوامل خرابی سنسور اکسیژن

سنسورهای اکسیژن جزء مهمی از سیستم کنترل آلایندگی خودرو هستند که وظیفه نظارت بر سطح اکسیژن در گازهای خروجی اگزوز و ارائه بازخورد به واحد کنترل موتور را عهده دارند. بااین‌حال، خرابی سنسور اکسیژن مشکلی رایج است که می‌تواند منجر به کاهش راندمان سوخت، افزایش آلاینده‌ها و عملکرد ضعیف موتور شود. در ادامه به بررسی علل و عوامل خرابی سنسور اکسیژن و همچنین راه‌حل‌های بالقوه برای حل این مشکل می‌پردازیم.

تجمع  دود و آلاینده‌ها روی سنسور

یکی از علائم خرابی سنسور اکسیژن، تجمع دود و آلاینده‌ها روی سنسور است. دود حاصل از سوختن روغن یا مایع خنک‌کننده می‌تواند حسگر را بپوشاند و در توانایی آن برای تشخیص سطح اکسیژن در گازهای خروجی اختلال ایجاد کند. آلاینده‌هایی مانند تجمع کربن نیز می‌توانند حسگر را آلوده کنند و باعث اختلال در عملکرد آن شوند.

روغن سوزی ماشین

روغن سوزی ماشین نیز یکی از علائم خرابی سنسور اکسیژن است. وقتی مخلوط سوخت غنی است، یعنی در آن سوخت بیش‌تر از حد نسبت به اکسیژن وجود دارد، موتور بیش از حد داغ کار می‌کند و باعث سوختن روغن در موتور می‌شود. این مسئله باعث ایجاد طیف وسیعی از مشکلات، از جمله افزایش مصرف روغن، کاهش عملکرد موتور و آسیب احتمالی به اجزای موتور شود. از سوی دیگر، مخلوط سوخت بدون چربی که در آن اکسیژن اضافی در مقایسه با سوخت وجود دارد نیز می‌تواند باعث سوختن روغن شود؛ زیرا عملکرد موتور کارآمد نیست.

اتمام عمر مفید

سنسورهای اکسیژن در شرایط سخت سیستم اگزوز از جمله دمای بالا و قرار گرفتن در معرض گازهای خورنده قرار می‌گیرند. با گذشت زمان، این شرایط سخت باعث تحلیل رفتن سنسور و از دست دادن توانایی اندازه‌گیری دقیق سطح اکسیژن می‌شود. علاوه‌بر این، اجزای داخلی حسگر، مانند جزء حسگر و بخار، با افزایش سن سنسور خراب می‌شوند و به کاهش عملکرد آن می‌انجامند. هنگامی‌که سنسور به پایان عمر مفید خود می‌رسد، نسبت به تغییرات در سطح اکسیژن پاسخگو نیست  یا خوانش‌های نادرستی را به واحد کنترل موتور ارائه می‌دهد.

ایراد در واشر منیفولد

واشر منیفولد، واشری است که اتصال بین منیفولد ورودی و موتور را آب‌بندی می‌کند. وظیفه این واشر اطمینان از توزیع مناسب هوای ورودی به سیلندرهای موتور است. اگر در واشر منیفولد نقصی وجود داشته باشد، باعث نشتی در منیفولد ورودی می‌شود. این نشت می‌تواند اجازه ورود به هوای اندازه‌گیری نشده بدهد و باعث شود که مخلوط هوا و سوخت بیش از حد ضعیف شود. هنگامی‌که سنسور اکسیژن وضعیت ضعف را تشخیص می‌دهد، به اشتباه به واحد کنترل موتور سیگنال می‌دهد تا مخلوط سوخت را تنظیم کند که منجر به ترکیبی غنی از هوا و سوخت خواهد شد.

استاندارد نبودن بنزین مصرفی

بنزین غیر استاندارد به سوختی اطلاق می‌شود که مشخصات توصیه‌شده توسط سازنده وسیله نقلیه خاص را برآورده نمی‌کند. این سوخت شامل سوخت با سطوح اکتان کمتر و آلاینده‌ها یا مواد افزودنی باشد که با طراحی موتور سازگار نیستند. هنگامی‌که از چنین سوختی استفاده شود، احتراق ناقص می‌شود، انتشار گازهای گلخانه‌ای افزایش می‌یابد و در نهایت به سنسور اکسیژن آسیب وارد خواهد شد.

خرابی سنسور اکسیژن باعث چه مشکلاتی می شود؟

سنسورهای اکسیژن برای عملکرد صحیح موتور خودرو، نظارت بر سطح اکسیژن در گازهای خروجی و تنظیم مخلوط هوا و سوخت بسیار مهم هستند. خرابی سنسور اکسیژن باعث کاهش راندمان سوخت و عملکرد ضعیف موتور و همچنین افزایش انتشار آلاینده‌های مضر می‌شود.

این خرابی می‌تواند به آلودگی محیط‌زیست و مسائل مربوط به انطباق با مقررات منجر شود. علاوه‌بر این، خرابی سنسور اکسیژن به اجزای دیگر مانند مبدل کاتالیزوری آسیب می‌رساند و منجر به تعمیرات پرهزینه می‌شود.

تشخیص علائم خرابی، مانند مصرف سوخت ضعیف و مشکلات موتور، برای دارندگان خودرو مهم است. تعمیر و نگهداری منظم و تعویض به‌موقع سنسورهای معیوب برای جلوگیری از این مشکلات و اطمینان از عملکرد صحیح موتور ضروری است. خرابی سنسور اکسیژن می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی بر کارایی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و عملکرد کلی خودرو تأثیر بگذارد. با گذراندن دوره تنظیم موتور توانایی رسیدگی به این مسائل را می‌توانیم به‌دست آوریم.

روش تست و تشخیص خرابی سنسور اکسیژن

برای تشخیص خرابی سنسور اکسیژن، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. یکی از روش‌های رایج  تشخیص خرابی استفاده از ابزار اسکن تشخیصی برای خواندن کدهای ذخیره شده در ECU است. اگر حسگر اکسیژن دچار مشکل شود، ابزار اسکن احتمالا کد مربوط به سنسور را نمایش می‌دهد. علاوه‌بر این، مکانیک می‌تواند بازرسی بصری از سنسور را برای بررسی هرگونه نشانه آسیب یا خوردگی سنسور انجام دهد.

روش دیگر تست سنسور اکسیژن، انجام تست ولتاژ با استفاده از مولتی‌متر است. با اندازه‌گیری ولتاژ خروجی سنسور، مکانیک تشخیص می‌دهد که آیا سنسور به درستی کار می‌کند یا نیاز به تعویض دارد. همچنین، مکانیک می‌تواند از آنالایزر گاز دستی برای اندازه‌گیری سطوح اکسیژن در گازهای خروجی استفاده کند و تایید بیشتری از خرابی سنسور ارائه دهد.

عمر مفید سنسور اکسیژن چقدر است؟

عمر مفید سنسور اکسیژن بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع سنسور، شرایط رانندگی و شیوه نگهداری متفاوت است. به‌طور متوسط، یک حسگر اکسیژن بین 48000 تا 160000 کیلومتر یا تقریبا سه تا هفت سال دوام بیاورد.

علائم خرابی سنسور اکسیژن 206 چیست؟

علائم خرابی سنسور اکسیژن در پژو 206 را می‌توان در بالا بودن دور موتور در حالت ایستاده، گاز نخوردن اتومبیل و خرابی کاتالیزور خودرو بعلاوه دمای بالا و گرم شدن زیاد اتاق موتور تشخیص داد.

علائم خرابی سنسور اکسیژن پراید چیست؟

علائم خرابی سنسور اکسیژن در پراید شامل علائمی چون صداهای ناهنجار موتور، افزایش آلاینده‌های خروجی از اگزوز، خروج دود سیاه و بدبو از اگزوز، بالا رفتن مصرف بنزین، ریپ زدن خودرو، روشن شدن چراغ اخطار یا چراغ چک و افت شتاب ماشین  می‌شود.

آیا سنسور اکسیژن قابل تعمیر است؟

در بیشتر موارد، سنسورهای اکسیژن قابل تعمیر نیستند، بلکه در صورت خرابی باید تعویض شوند. دلیل این امر این است که ماهیت حساس اجزای سنسور به این معنی است که تلاش برای تعمیر آنها می‌تواند منجر به آسیب بیشتر یا عدم دقت در خوانش شود. سنسورهای اکسیژن معمولا از عنصر حسگر، محفظه محافظ و دسته سیم تشکیل شده‌اند. اگر هر یک از این قطعات آسیب دیده یا فرسوده شوند، سنسور به‌درستی کار نمی‌کند.