علائم و علل خرابی بلبرینگ چرخ

آیا تابه‌حال برای شما پیش آمده است که در حین رانندگی صداهای عجیب‌وغریبی از خودروی خود بشنوید؟ یکی از دلایل اصلی شنیدن چنین صدایی از ماشین، خرابی بلبرینگ چرخ می‌باشد. بلبرینگ‌های چرخ اجزای حیاتی ایمنی هستند که برای تحمل بارهای محوری و شعاعی ناشی از شکستن، شتاب‌گیری و پیچیدن طراحی شده‌اند.

به دلیل اهمیت این قسمت ماشین، مشکلات مربوط به بلبرینگ چرخ‌ها باید به سرعت برطرف شود تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود. به‌همین‌ دلیل قصد داریم در این مقاله با علائم خرابی بلبرینگ چرخ، صداهای ایجاد شده در صورت خرابی، علل خرابی و نحوه تست و عیب یابی این قطعه آشنا شویم تا از اتفاقات بد آینده جلوگیری کنیم. بنابراین تا انتهای مطالب همراه ما باشید.

خرابی بلبرینگ چرخ

بلبرینگ چرخ یکی از اجزای کلیدی در سیستم تعلیق و چرخ‌های خودرو با وظیفه اصلی تسهیل چرخش صاف و بدون اصطکاک چرخ‌ها است. بلبرینگ چرخ اجازه می‌دهد تا چرخ‌ها با کمترین میزان اصطکاک نسبت به محور خود بچرخند. این امر باعث کاهش اتلاف انرژی و بهبود کارایی سوخت و حرکت روان‌تر خودرو می‌شود.

بلبرینگ چرخ به دلیل فشارهای مداوم، سرعت بالا و تغییرات دمایی به مرور زمان ممکن است خراب شود و مشکلات مختلفی را برای خودرو به وجود آورد. علائم خرابی بلبرینگ چرخ کاملا آشکار هستند و می‌توان به موقع از آسیب بیشتر جلوگیری کرد. خرابی بلبرینگ چرخ می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که در مطالب بعد به توضیح آن خواهیم پرداخت.

علائم خرابی بلبرینگ چرخ

علائم خرابی و معیوب شدن بلبرینگ چرخ می‌تواند خود را در شکل‌های مختلفی نشان دهد. ایجاد صدا و لق‌زدن چرخ خودرو دو مورد از علائم واضح این مشکل هستند.

در ادامه به توضیح جزئیات بیشتر خواهیم پرداخت.

ایجاد صدا

یکی از شایع‌ترین علائم خرابی بلبرینگ چرخ، صدای غیرعادی مانند وزوز، خرچ‌خرچ یا صدای جیرجیر است. این صدا معمولاً با افزایش سرعت ماشین بلندتر و شدیدتر می‌شود و ممکن است در پیچ‌ها یا هنگام تغییر جهت بیشتر محسوس باشد.

سایش ناهمگون تایرها

خرابی بلبرینگ باعث توزیع نادرست وزن روی چرخ‌ها می‌شود که منجر به سایش ناهمگون تایرها می‌گردد. این مشکل می‌تواند به کاهش عمر تایرها و نیاز به تعویض زودهنگام آن‌ها منجر شود.

کشیده‌شدن خودرو به چپ و راست

خرابی بلبرینگ ممکن است باعث عدم تعادل در چرخ‌ها شود که در نتیجه آن خودرو هنگام حرکت به سمت چپ یا راست کشیده می‌شود. این مشکل به خصوص هنگام رانندگی مستقیم می‌تواند خطرناک باشد.

لق‌زدن چرخ خودرو

اگر بلبرینگ‌ها به شدت آسیب ببینند، ممکن است چرخ‌ها شل شوند. این وضعیت خطرناک است و می‌تواند باعث از دست رفتن کنترل خودرو شود.

روشن‌شدن چراغ هشدار ABS

سیستم ترمز ABS به دقت کارکرد بلبرینگ‌ها وابسته است. خرابی بلبرینگ می‌تواند باعث اختلال در سنسورهای ABS شود و به روشن‌شدن چراغ هشدار در داشبورد منجر گردد.

داغ‌شدن چرخ‌ها

خرابی بلبرینگ می‌تواند باعث اصطکاک بیشتر و در نتیجه افزایش دمای چرخ‌ها شود. در موارد شدید، چرخ‌ها به حدی داغ می‌شوند که ممکن است بوی سوختگی یا دود مشاهده شود.

قفل‌شدن چرخ‌ها

در موارد بسیار پیشرفته و خطرناک، خرابی شدید بلبرینگ می‌تواند باعث قفل‌شدن چرخ‌ها شود. این وضعیت بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به حوادث جدی در حین رانندگی شود.

علت خرابی بلبرینگ چرخ

اما علت خرابی بلبرینگ چرخ چیست؟ برای یافتن پاسخ این سوال موارد زیر را مطالعه کنید تا بیشتر با دلایل خرابی این قسمت ماشین آشنا شوید.

خرابی این قطعه می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• فرسایش طبیعی: بلبرینگ‌ها به دلیل کارکرد مداوم و تحت فشار بودن، به مرور زمان فرسوده می‌شوند. این فرسایش تدریجی باعث می‌شود که کارایی بلبرینگ کاهش یافته و در نهایت خراب شود.
• عدم روان‌کاری مناسب: بلبرینگ‌ها برای کاهش اصطکاک نیاز به روان‌کاری دارند. اگر روغن یا گریس کافی برای روان‌کاری بلبرینگ وجود نداشته باشد، اصطکاک زیاد منجر به افزایش دما و خرابی زودرس بلبرینگ می‌شود.
• ورود گردوغبار و آلودگی: ورود گردوغبار، رطوبت یا ذرات خارجی به داخل بلبرینگ می‌تواند به تخریب سریع‌تر آن منجر شود.
• فشار بیش‌ازحد: اگر وزن یا فشار زیادی به چرخ‌ها وارد شود، این فشار اضافی می‌تواند بلبرینگ را تحت فشار قرار دهد و باعث خرابی آن شود.
• برخورد با موانع جاده‌ای: ضربات شدید ناشی از برخورد چرخ‌ها با دست‌اندازها، چاله‌ها یا موانع جاده‌ای می‌تواند به بلبرینگ فشار وارد کند و به آن آسیب برساند.

خرابی بلبرینگ چرخ اگر به موقع تشخیص داده و رفع نشود، ممکن است باعث بروز مشکلات جدی‌تری در سیستم تعلیق و کنترل خودرو شود.

صدای خرابی بلبرینگ چرخ

صدای خرابی بلبرینگ چرخ معمولاً یکی از اولین علائم خرابی است که راننده متوجه آن می‌شود. این صداها بسته به شدت خرابی می‌توانند متفاوت باشند، اما رایج‌ترین انواع صداها شامل موارد زیر است:

• صدای وزوز یا زوزه: رایج‌ترین صدای خرابی بلبرینگ چرخ شبیه به صدای وزوز یا زوزه است که هنگام حرکت خودرو به گوش می‌رسد. این صدا ممکن است با افزایش سرعت خودرو بلندتر شود و در پیچ‌ها مخصوصاً زمانی که وزن خودرو به یک سمت منتقل می‌شود، تشدید گردد.
• صدای خرچ‌خرچ یا خرد‌ شدن: اگر بلبرینگ به شدت آسیب دیده باشد و ساچمه‌های آن دچار مشکل شده باشند، ممکن است صدای خرچ‌خرچ یا چیزی شبیه به خرد‌شدن شنیده شود. این صدا نشان‌دهنده خرابی شدید بلبرینگ و احتمالاً نیاز فوری به تعویض آن است.
• صدای تق‌تق: در مواردی که بلبرینگ به صورت نامنظم کار می‌کند، ممکن است صدای تق‌تق شنیده شود. این صدا بیشتر هنگام چرخاندن فرمان یا در پیچ‌ها به وجود می‌آید.
• صدای سوت: در برخی موارد، خرابی بلبرینگ می‌تواند منجر به صدای سوت یا جیرجیر شود که معمولاً به دلیل تماس فلز با فلز یا اصطکاک بالا بین اجزای بلبرینگ است.

این صداها معمولاً در سرعت‌های بالاتر بیشتر مشهود می‌شوند و اگر مشکل نادیده گرفته شود، به مرور زمان می‌تواند شدیدتر شود.

نحوه تست بلبرینگ چرخ

تست بلبرینگ چرخ به‌منظور تشخیص خرابی یا آسیب دیدگی، می‌تواند به‌صورت دستی و بدون ابزارهای پیچیده انجام شود.

در ادامه مراحل انجام تست بلبرینگ چرخ را به شما توضیح خواهیم داد.

تست بصری و لمسی در حالت خاموش

ابتدا با استفاده از جک خودرو را بالا ببرید تا چرخ‌ها آزادانه از زمین جدا شوند. مطمئن شوید که خودرو به‌طور ایمن و محکم روی جک یا پایه‌های نگهدارنده قرار دارد. سپس چرخ را با دست بچرخانید. به صدای تولید شده و روان بودن چرخش توجه کنید.

اگر صدای غیرعادی مانند زوزه، تق‌تق یا خرچ‌خرچ شنیدید، احتمالاً بلبرینگ خراب است. چرخ باید به نرمی و بدون لرزش خاصی بچرخد. چرخ را از بالا و پایین بگیرید و آن را به سمت داخل و خارج تکان دهید. اگر احساس کردید چرخ لق می‌زند یا جابه‌جایی غیرطبیعی دارد، احتمالاً بلبرینگ خراب یا شل شده است.

تست در حال رانندگی

در سرعت‌های مختلف به صداهای خودرو گوش دهید. صدای زوزه یا وزوز که با سرعت زیادتر می‌شود، معمولاً نشانه خرابی بلبرینگ است. این صدا ممکن است در پیچ‌ها یا هنگام تغییر جهت رانندگی بیشتر شنیده شود.

در یک جاده خلوت، خودرو را در حال حرکت به چپ و راست هدایت کنید. اگر هنگام پیچیدن به یک سمت صدا بیشتر شد و در پیچیدن به سمت دیگر صدا کاهش یافت، احتمالاً بلبرینگ سمت مخالف خراب شده است.

خطرات خرابی بلبرینگ چرخ

خرابی بلبرینگ چرخ می‌تواند خطرات جدی‌ای برای ایمنی خودرو و سرنشینان ایجاد کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین خطرات اشاره خواهیم کرد.

• ازدست‌دادن کنترل خودرو: خرابی بلبرینگ می‌تواند باعث عدم پایداری و کنترل مناسب چرخ‌ها شود. این موضوع به خصوص هنگام رانندگی در سرعت‌های بالا یا در پیچ‌ها، می‌تواند منجر به عدم کنترل خودرو و بروز حوادث جدی شود.
• خرابی سیستم تعلیق و فرمان: بلبرینگ معیوب فشار بیشتری را به اجزای دیگر سیستم تعلیق و فرمان وارد می‌کند. این فشار می‌تواند باعث خرابی قطعات دیگر مانند بازوهای فرمان، کمک‌فنرها و محورهای چرخ شود که در نهایت ممکن است باعث از دست رفتن کنترل خودرو یا آسیب‌های بیشتر به سیستم تعلیق گردد.
• شل‌شدن و جدا‌شدن چرخ: در صورتی که خرابی بلبرینگ به حد شدید برسد و به‌موقع تعویض نشود، چرخ ممکن است به‌صورت کامل شل شده و حتی از محور خود جدا شود. این وضعیت بسیار خطرناک است و می‌تواند به تصادفات شدید منجر گردد.
• افزایش دمای چرخ و خطر آتش‌سوزی: خرابی بلبرینگ باعث افزایش اصطکاک و دمای چرخ می‌شود. در موارد شدید، این دما می‌تواند به حدی افزایش یابد که منجر به آتش‌سوزی در اطراف چرخ شود. همچنین ممکن است باعث آسیب‌دیدگی تایر و انفجار آن گردد.
• افزایش مصرف سوخت: خرابی بلبرینگ باعث افزایش اصطکاک و مقاومت چرخ‌ها می‌شود که در نتیجه خودرو برای حرکت نیاز به نیروی بیشتری دارد. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت و کاهش راندمان خودرو شود.

خرابی بلبرینگ چرخ یک مسئله جدی است و عدم توجه به علائم آن می‌تواند منجر به خسارات مالی و خطرات جانی شود. در صورت مشاهده هرگونه علائم خرابی بلبرینگ، باید به‌سرعت به تعمیرگاه مراجعه و مشکل را برطرف کنید.

زمان مناسب تعویض بلبرینگ چرخ

زمان تعویض بلبرینگ چرخ به چند عامل مختلف بستگی دارد، از جمله نوع خودرو، شرایط رانندگی و کیفیت بلبرینگ‌ها. بااین‌حال، در برخی موارد خاص، علائم یا توصیه‌های کلی وجود دارد که به شما کمک می‌کند زمان مناسب برای تعویض بلبرینگ‌ها را تشخیص دهید. برخی از این توصیه‌ها عبارتند از:

• دستورالعمل‌های سازنده: معمولاً سازندگان خودرو در دفترچه راهنمای خودرو دوره‌ای برای بررسی یا تعویض بلبرینگ‌ها مشخص می‌کنند. این دوره ممکن است بین 100,000 تا 150,000 کیلومتر باشد، اما بسته به نوع خودرو و کیفیت بلبرینگ‌ها متفاوت است.
• شرایط رانندگی: اگر در شرایط سخت رانندگی می‌کنید، مثلاً جاده‌های ناهموار، پر از چاله یا در مناطقی با رطوبت و گرد و غبار بالا، بلبرینگ‌ها زودتر دچار فرسایش می‌شوند و باید زودتر از موعد تعویض شوند.
• تعویض هنگام تعمیرات دیگر: اگر در حال انجام تعمیراتی مثل تعویض دیسک‌های ترمز، توپی چرخ یا سایر قطعات مرتبط هستید، توصیه می‌شود بلبرینگ‌ها را نیز بررسی و در صورت لزوم تعویض کنید تا از دوباره‌کاری جلوگیری شود.

بلبرینگ‌ها عمر مفیدی دارند، اما باید به علائم خرابی، شرایط رانندگی و توصیه‌های سازنده خودرو توجه کنید. اگر هر گونه نشانه‌ای از خرابی مشاهده کردید یا دوره توصیه‌شده توسط سازنده خودرو فرا رسیده است، به تعویض بلبرینگ‌ها اقدام کنید تا از خطرات و هزینه‌های بزرگ‌تر جلوگیری کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله با علائم خرابی بلبرینگ چرخ و راه‌حل‌هایی برای تست سلامت آن آشنا شدیم. بلبرینگ چرخ یکی از قسمت‌های مهم ماشین است که سالم‌بودن آن برای امنیت راننده بسیار اهمیت دارد. اگر باتوجه‌به موارد ذکرشده، احساس کردید مشکلی در رابطه با بلبرینگ اتومبیل شما وجود دارد، بهتر است در اسرع وقت به یک مکانیک مراجعه کنید تا بلبرینگ‌ها را بررسی و در صورت نیاز تعویض کند؛ چراکه خرابی بلبرینگ‌ها ممکن است منجر به مشکلات جدی در رانندگی و ایمنی خودرو شود. اگر هم امکان مراجعه به مکانیکی را ندارید، می‌توانید از دوره آموزش صفر تا صد مکانیک خودرو برای حل مشکل خود استفاده کنید.