کدام خودرو ها مالتی پلکس دارند؟

امروزه با پیشرفته تر شدن خودرو ها و اضافه شدن قابلیت های مختلف به خودرو ها، بخش سیم کشی ماشین ها نیز پیچیده تر شده است. به طوری که امروزه هزینه سیم کشی خودرو ها به طرز باور نکردنی افزایش پیدا کرده است که این تورم قیمت باعث شده که کار تولید کنندگان خودرو، تعمیرکاران و مصرف‌ کنندگان نیز دشوار تر شود. تمامی این مشکلات باعث اختراع سیستم مالتی پلکس خودرو شد. در این مقاله می خواهیم یاد بگیریم که سیستم مالتی پلکس خودرو چیست و عملکرد این سیستم چگونه است. برای اینکه بدانیم سیستم مالتی پلکس در چه خودرو های به کار رفته، ابتدا باید بدانیم که سیستم مالتی پلکس چیست و چه مزایایی دارد.

سیستم مالتی پلکس چیست؟

با گذشت زمان و اختراع سیستم های انژکتوری، اضافه شدن انواع سنسور ها و همچنین اضافه شدن قابلیت های مختلف رفاهی برای استفاده کنندگان حجم و تعداد سیم های به کار رفته در خودرو به طرز باور نکردنی افزایش پیدا کرد، تا اینکه در دهه هشتاد میلادی سیستم مالتی پلکس توسط شرکت (بوش آلمان) اختراع شد.

به طور کلی مالتی پلکس یک سیستم چند جزئی است (بر خلاف روش های قدیمی که برای هر قطعه الکترونیکی در خودرو یک رشته سیم جدا در نظر گرفته می شود) این سیستم به قطعات مختلف خودرو این قابلیت را می دهد که از طریق فقط یک سیم با یکدیگرارتباط برقرار کنند.

 چگونگی عملکرد سیستم مالتی پلکس خودرو

در سیستم مالتی پلکس خودرو یک واحد پردازشگر یا کنترل کننده مرکزی به نام BSI وجود دارد که هر گونه فرمان یا سیگنال که ببین عملگر ها و سنسورها رد و بدل شود به صورت کد به BSI وارد می شود و BSI پس از پردازش سیگنال ها آن را به بخش های مد نظر ارسال می کند.

به زبان ساده تر برای برقراری ارتباط و مدیریت بخش های مختلف خودرو دیگر نیاز به وجود یک سیم مستقل برای هر قطعه نیست بلکه این ارتباط و ارسال اطلاعات بین تمامی قطعه ها فقط از طریق یک سیم صورت می گیرد.

قطعه BSI چیست؟

یکی از مهم ترین و اساسی ترین قطعات سیستم مالتی پلکس BCI است. سرور شبکه مالتی پلکس ECU نام دارد و اطلاعاتی که بین دو یا چند ECU رد و بدل می شود را منتقل می کند. در واقع BSI به عنوان یک رابط عمل می کند و وظیفه آن کنترل و مدیریت بخش های مختلف بدنه خودرو است.

مزایای سیستم مالتی پلکس خودرو

• کاهش هزینه های تولید خودرو
• کاهش پیچیدگی رشته سیم های خودرو
• بهبود ایمنی
• افزایش طول عمر لامپ ها
• بهبود کارایی سوخت
• عیب یابی راحت تر

معایب سیستم مالتی پلکس خودرو

• نیاز به آموزش و آشنایی کافی رانند با سیستم مالتی پلکس
• هزینه بالا برای نصب این سیستم
• پیچیدگی بالا این سیستم

حال بیاید ببینیم کدام خودرو ها مالتی پلکس دارند؟

انواع مالتی پلکس در ایران

سیستم مالتی پلکس اولین بار توسط خودرو ۲۰۶ وارد ایران شد اما امروزه خودروهایی مانند دنا، رانا، سمند، ۴۰۵، پارس و ۲۰۷ نیز به این سیستم مجهز شده اند، سیستم مالتی پلکس در ایران شامل ۳ نسل است.

• اس ام اس ماکس( SMSMUX ) :

از سال نود و شش، DSN، ABC، ICN، FN، RN، C ساخته شده، و در خودرو های سورن، دنا و سمند به کار رفته است.

• ماکس( MUX ) :

از سال نود و پنج، PDN، DDN، ICN، CCN، FN ساخته شده، ودر خودروهای ۲۰۶، پژو، رانا، سورن، سمند به کار رفته است.

• اکوماکس( ECOMUX ) :

از سال نود و چهار، FCM، BCM، ICN، MFD ساخته شده، و در خودروهای سمند، رانا، پژو ۲۰۷، پژو ۲۰۶، دنا، سورن، پژو پارس به کار رفته است.

کشور های مختلف اسامی و استانداردهای خاصی برای این سیستم دارند.

• استاندارد CAN:

این مالتی پلکس ساخت کشور آلمان است، و در خودرو هایی مانند بی ام و، بنز، ولوو فیات به کار رفته است.

• استاندارد j850:

این مالتی پلکس ساخت کشور آمریکا است، و در خودرو هایی مانند جی ام سی و فورد به کار رفته است.

• استاندارد VAN:

این مالتی پلکس ساخت کشور فرانسه است، و در خودرو هایی مانند رنو و پژو استفاده می شود.

• استاندارد ABSUS:

این مالتی پلکس ساخت کشور آلمان است، و در خودروهای تولید گروه فولکس واگن به کار می رود.

• استاندارد proprietary:

این مالتی پلکس ساخت کشور ژاپن است، و در بیشتر خودرو های ژاپنی مانند تویوتا به کار می رود.

 ۳ راه برای تشخیص سیستم مالتی پلکس در خودرو وجود دارد؟

بهد از این که دیدیم کدام خودروها سیستم مالتی پلکس دارند نوبت تشخیص نوع سیستم است.

• شکل ظاهری نود جلو که در زیر کاپوت و کنار باتری قرار دارد را بررسی کنید:

اگر نود جلو ۲ سوکت وجود داشته باشد یعنی مالتی پلکس شما از نوع اکوماکس است، ولی اگر در آن ۳ سوکت وجود داشت، یعنی مالتی پلکس خودرو شما از نوع ماکس است.

و در آخر اگر شکل ظاهری نود مربعی بود مالتی پلکس خودرو شما از نوع اس ام اس است.

• پشت آمپر ماشین را بررسی کنید:

اگر عبارت Crouse مشاهده کردید یعنی وجود سیستم Eco Mux High در ماشین است؛ اگر عبارت Spco را روی آمپر مشاهده کردید به معنی این است، که مالتی پلکس خودرو شما از نوع SMS MUX است.

• عبارت های نوشته شده بر روی نود را بررسی کنید:

اگر عبارت BCM و FCM را مشاهده کردید یعنی مالتی پلکس خودرو شما از نوع اکوماکس است.

اگر عبارت CCN و FN را مشاهده کردید یعنی مالتی پلکس خودرو شما از نوع اس ام اس ماکس می باشد.

جمع بندی

همانطور که در این مقاله گفته شد با اختراع سیستم مالتی پلکس، حجم سیم و پیچیدگی در وسایل نقلیه کاهش پیدا کرد. سیستم مالتی پلکس در واقع وظیفه دارد که تمامی دستوراتی که از طرف راننده دریافت می کند را به صورت کد، به BCI ارسال کند. در مرحله بعد BCI اطلاعات دریافتی را پردازش میکند و به ECU ارسال می کند. اولین بار این سیستم با پژو ۲۰۶ وارد بازار ایران شد سپس بقیه خودروها از قبیل سورن، دنا پلاس سمند نیز مجهز به این سیستم شدند. در این مقاله بررسی کردیم کدام خودرو ها مالتی پلکس دارند و روش تشخیص انواع آنها را نیز بررسی کردیم.