هر آنچه باید درباره علائم خرابی شمع خودرو و همچنین زمان تعویض آن بدانید

علائم خرابی شمع خودرو را بشناسید تا بتوانید زمان مناسب برای تعویض آن را تشخیص دهید؛ زیرا یکی از سوالاتی که گهگاه با آن مواجه خواهیم بود این است که، از کجا بفهمیم شمع ماشین خراب است. شمع خودرو یکی از اجزای مهم و اساسی ماشین می باشد. بررسی سلامت، تشخیص مشکلات شمع و در نهایت تعویض آن امری ضروری است که در ادامه به دلایل اهمیت آن می پردازیم. ایجاد هرگونه مشکل در شمع خودرو موجب افزایش مصرف سوخت و درنهایت خرابی موتور می شود.
در این مقاله قصد داریم با نحوه کارکرد شمع خودرو و علائم، نشانه و دلایل خرابی شمع ماشین آشنا شوید تا بتوانید در صورت لزوم هر چه سریع تر نسبت به عیب یابی و تعویض آن اقدام نمایید. اگر قصد دارید وارد بازار کار تعمیرات خودرو شوید، توصیه می کنیم در دوره آموزش مکانیک خودرو و دوره برق خودرو آموزشگاه برق گستران ثبت نام و شرکت کنید.

شمع ماشین چیست؟

خودروهایی که با سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند برای تکمیل فرایند احتراق در موتور نیاز به قطعه‌ای دارند که با ایجاد جرقه این کار را انجام دهد؛ که به آن شمع خودرو (به انگلیسی Sparking Plug ) گفته می شود. با جرقه زدن شمع خودرو پس از مکش سوخت به درون سیلندر و ترکیب آن با هوا، فرآیند احتراق آغاز شده و انرژی تولید می شود که به همراه قطعات دیگر مکانیکی خودرو باعث به حرکت درآمدن آن می شود.

شمع خودرو یکی از مهم ترین اجزای فرایند احتراق خودرو به شمار می رود. این قطعه روی موتور و بر روی سر سیلندر قرار می‌گیرد. ساختار شمع ماشین از عایق چینی، الکترود، واشر و اجزای دیگر تشکیل شده است.

نحوه عملکرد شمع خودرو چگونه است؟

وظیفه شمع خودرو، جرقه زنی در محفظه سیلندر می باشد. در واقع شمع خودرو با ایجاد جرقه از قسمت الکترود باعث ایجاد انفجار هوا و سوخت داخل محفظه سیلندر می شود. اگر شمع ماشین خراب شود، خودرو دچار خام سوزی شده و این اتفاق موجب افزایش مصرف سوخت و خرابی موتور میگردد.

انواع شمع خودرو

از انواع مدل‌های شمع بر اساس جنس می‌توان به شمع مسی، شمع پلاتینیومی و یا در دسته بندی‌های دیگر مثل شمع گرم (پایه بلند در موتورهای با دمای پایین)، شمع سرد(پایه کوتاه در موتورهای با دمای بالا)، شمع چند الکترودی و… نام برد.  بطور مثال در پژو 206 که موتور آن یورو 4 است شمع‌ پایه بلند و در خودرو پراید که موتور آن معمولی است شمع‌ پایه کوتاه بکار میرود. البته در پرایدهای تولیدی از سال 96 به بعد موتور یورو 4 استفاده شده که شمع پایه بلند مناسب موتور آن است.

برخی از مدل ها و برندهای معروف شمع خودرو عبارتند از:

• ngk
• Bosch
• spark plug
• polstar
• denso
• تورچ
• ایساکو
• فرانکو
• دوگانه سوز
• اکیوم
• ایریدیوم
• انجیکا
• اتولایت

آیا شمع ماشین در مصرف سوخت و شتاب خودرو تاثیر دارد؟

همانطور که گفته شد، شمع خودرو یکی از اجزای مهم خودرو میباشد که نقش مهمی در به حرکت در آوردن آن ایفا میکند. در خودرو برای روشن شدن باید جرقه ایی ایجاد شود تا موتور بتواند آغاز به کار کند و اگر این جرقه ضعیف باشد موتور خودرو با تاخیر روشن شده یا کلا روشن نمی شود و در میزان مصرف سوخت و شتاب خودرو نیز تاثیر بسزایی دارد که در اینصورت میبایست اقدام به تعویض شمع خودرو نمود.

از کجا بفهمیم شمع ماشین خراب است؟

اگر قصد داردید بدانید چگونه بفهمیم شمع خودرو خراب است ادامه مطلب را بخوانید:

علائم خرابی شمع خودرو

همگی اجزای موتور خودرو  میبایست در کنارهم بخوبی کار کنند و خرابی یکی از بخش ها باعث کارنکردن موتور و یا کاهش قدرت موتور خواهد شد. درادامه به برخی از علائم خرابی شمع خودرو می‌پردازیم تا با بررسی آن ها از سالم بودن و یا خرابی شمع خودرو اطمینان حاصل کنید تا از هزینه‌های اضافه جلوگیری شود.

1. احتراق ناقص موتور
2. لرزش و سر و صدای خودرو در حالت درجا
3. شتاب گیری سخت یا کند
4. افزایش مصرف سوخت خودرو
5. سخت روشن شدن خودرو
6. روشن شدن چراغ چک خودرو

علت خرابی شمع خودرو

به طور کلی شمع های خودرو به 5 دلیل عمده دچار آسیب دیدگی می شوند:

1- نامرغوب بودن سوخت خودرو

بسیاری از شمع های خودرو به دلیل پایین بودن کیفیت سوخت خودرو دچار خرابی می شوند.

2-کیفیت غیراستاندارد شمع

استفاده از شمع های متفرقه و با برندهای ناشناخته می تواند زمان تعویض قطعه را کاهش دهد. عمر مفید شمع های با کیفیت مناسب می تواند با توجه به نوع آن ها متغیر باشد.

3- نشتی روغن روی شمع

اگر روغن موتور به محفظه احتراق وارد شود، می تواند روی شمع ها نشت کند و آن ها را آسیب بزند. خرابی شمع ها به دلیل نشت روغن روی سر شمع معمولاً به دلیل خراب شدن رینگ های پیستون رخ می دهد. بنابراین اگر با این مشکل مواجه شده اید، حتماً رینگ های اطراف پیستون را بررسی کنید و در صورت نیاز آن ها تعمیر نمایید و در انتها شمع های معیوب خودرو را تعویض نمایید.

4- رسوب کربن روی شمع

اگر سر شمع خودرو دچار رسوب کربن شود، باید آن را سریعاً عوض کنید. کربن روی شمع به دو دلیل می تواند ایجاد شود: عوض نکردن فیلتر هوا و یا تزریق سوخت غلیظ از انژکتورها.

در صورتی که هر یک از عوامل ذکر شده موجب تجمع کربن در سر شمع شود، باید آن علت را برطرف کنید و سپس شمع را تعویض نمایید.

5- بالا رفتن دمای احتراق خودرو

اگر دمای احتراق خیلی زیاد شود، شمع ها نیز به میزان بیشتر از حد استاندارد داغ می شوند و همین امر موجب آسیب دیدگی شمع ها خواهد شد.

زیاد شدن دمای احتراق معمولاً در خودروهای گازسوز و توربو اتفاق می افتد که باید با استفاده از شمع های مخصوص، این مشکل را رفع کنید.

علت زرد شدن چینی شمع خودرو 

کیفیت پایین و نامطلوب شمع می تواند سبب زرد شدن شمع خودرو شود. با خرید از برندهای خوب و شناخته شده از این اتفاق و هزینه های خرید و تعویض شمع های خودروی خودو آسیب به سایر قطعات ماشین جلوگیری کنید.

علت سفید شدن شمع خودرو چیست؟

اگر سر چینی شمع خودرو سفید شود، می تواند به دلیل داغ شدن بیش از حد آن باشد. در این مواقع علاوه بر رسوب سفید یا خاکستری در سر شمع، معمولاً یک حفره نیز در چینی شمع مشاهده خواهد شد.

چرا شمع خودرو سیاه می شود؟

شمع خودرو حتی در زمانی که باید تعویض شود و عمر آن به پایان رسیده نباید سیاه شود و اگر این اتفاق افتاد به معنی این است که موتور خودرو مشکلی داشته و میبایست سوپاپ و سیلندر خودرو توسط یک مکانیک بررسی گردد. البته سیاه شدن یا کربن گرفتن شمع همیشه به دلیل مشکل در موتور خودرو نیست. سوخت بی کیفیت و یا فیلتر هوای نامناسب نیز می‌تواند باعث سیاه شدن شمع خودرو شود.

علت ترک خوردن چینی شمع خودرو

اگر سر چینی شمع خودرو ترک بخورد نیز باید آن را تعویض کنید. ترک برداشتن چینی شمع ماشین می تواند به دلیل فرسودگی آن ایجاد شود و یا به این دلیل که میزان سطح اکتان بنزین کم است، چینی شمع ترک می خورد.

چرا شمع خودرو روغن می زند؟ 

– نشتی از بیرون موتور خودرو

– خرابی واشر سر سیلندر

– خرابی یا فرسودگی گاید و لاستیک های ساق سوپاپ

– رینگ های خرابپیستون

– پیستون آسیب دیده

زمان تعویض شمع خودرو

زمان تعویض شمع خودرو در زمان مناسب با توجه به نوع و عمر مفید آن، بسیار اهمیت دارد؛ به عنوان مثال شمع های معمولی استاندارد هر 20 تا 30 هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارند. این زمان در شمع های پلاتینیوم بیشتر است؛ در واقع باید پس از هر 50 تا 60 هزار کیلومتر شمع های خودرو را عوض کرد. می توان گفت بهترین شمع ها ایریدیوم هستند که پس از 80 تا 160 هزار کیلومتر رانندگی، به تعویض کردن نیاز دارند.

نحوه عیب یابی و تست شمع خودرو

1. کیلومتر خودرو: میزان سوختن و مصرف شمع خودرو بستگی به نوع رانندگی دارد. رانندگی با دور موتور باعث افزایش مصرف سوخت و همچنین الکترود شمع می شود.
2. کاهش قدرت موتور: از آنجایی که شمع‌ها به مرور زمان کارایی خود را از دست می‌دهند شما متوجه خرابی آن‌ها نمی‌شوید ولی در برخی موارد این کاهش قدرت کاملا ملموس است.
3. روشن شدن چراغ چک: یکی دیگر از علائم خرابی شمع خودو روشن شدن چراغ چک موتور است. همچنین اگر خودرو شما کامپیوتر یا ECU داشته باشد به صورت خودکار و یا با تست دیاگ نیز وجود مشکل در شمع را به شما اطلاع می‌دهد.
4. لرزش موتور: به دلیل اختلال در سوخت رسانی صحیح خودرو صورت میگیرد.

چرا باید شمع خودرو را عوض کنیم؟

– به منظور کاهش مصرف سوخت و افزایش بازدهی موتور خودرو

– از ایجاد مشکل برای فیلتر کاتالیست و مسدود شدن آن جلوگیری خواهد شد

– ممانعت از ایجاد لرزش و خراب شدن سایر اجزای موتور در بلند مدت

– با تعویض به موقع شمع خودرو به این دلیل که از رسوب بنزین سوخته نشده و کثیف شدن سوپاپ‌ها جلوگیری می شود.

-عمر مفید شمع به پایان رسیده است.

چگونه شمع خودرو را تعویض کنیم؟

1- شمع و وایر ها را در خودروی خود پیدا کنید. وایرها معمولا در قسمت بالای موتور قرار داشته و از یک طرف به شمع و از طرف دیگر به کوئل خودرو متصل هستند.

2- قبل از درآوردن شمع و وایر نحوه قرار گرفتن آن ها را بخاطر بسپارید. درصورتیکه اشتباه جاگذاری شوند ممکن است خودرو روشن نشود یا اگر روشن شود به درستی کار نخواهد کرد.

3- بعد از درآوردن وایرها، شمع ها را از قسمت داخل موتور باز کنید. این کار را باید توسط آچار شمع انجام دهید.

4- در آخر وایرهای جدید را همانطور که وایرهای قبلی را باز کرده بودید جایگذاری کنید.

جمع بندی شمع خودرو

در این مطلب خواندیم که شمع چیست، از کجا بدانیم شمع ماشین خراب است. علائم و نشانه ها و همچنین علل و دلایل خرابی شمع خودرو را بررسی نمودیم. اجزای مختلف شمع، برندهای مطرح آن، روش عیب یابی سیاه و سفید شدگی سر شمع، زرد شدگی چینی آن و بسیاری از مشکلاتی که با آن مواجه می‌شویم را توضیح دادیم.
عمر مفید و زمان تعویض این قطعه و همچنین روش تمیز کردن، باز کردن و تعویض آن را نیز بررسی نمودیم.