هر آنچه که باید در مورد سیم کشی خودرو بدانید

سیم کشی خودرو یا توزیع کننده برق خودرو سومین و مهمترین عنصر سیستم الکتریکی خودرو است. در مطلب آموزش برق خودرو به طور کامل این موضوع را شرح دادیم. ما متوجه شدیم که سیستم الکتریکی خودرو از پنج بخش اصلی تشکیل شده است:

1. ذخیره کننده برق
2. تولید کننده برق
3. توزیع کننده برق
4. مصرف کننده برق
5. کنترل کننده برق

همانطور که می‌بینید سیم کشی برق خودرو سومین عضو سیستم الکتریکی خودرو است. در بالا ذکر شد که مهمترین قسمت سیستم الکتریکی خودرو است. اکنون ممکن است از خود بپرسید که چرا سیم کشی خودرو اینقدر مهم است؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که سیستم الکتریکی خودرو مانند سیستم خون رسانی در بدن انسان است. هنگامی که خون تازه از قلب به سیستم گردش خون پمپ می‌شود، وظیفه رساندن خون تازه به بافت‌های مختلف بدن بر عهده سیاهرگ‌ها است. سیم کشی خودرو دقیقاً رگ حیاتی سیستم الکتریکی خودرو است.

تصور کنید که الکتریسیته توسط یک دینام تولید می‌شود یا در یک باتری ذخیره می‌شود. اما ما نمی‌توانیم برق تولید شده یا ذخیره شده را به مصرف کنندگان برق در خودرو تحویل دهیم. در نتیجه حیاتی‌ترین و پیچیده‌ترین قسمت در سیستم الکتریکی خودرو سیم کشی خودرو یا توزیع کننده برق خودرو است. اگر به آموزش تعمیر خودرو علاقمند هستید، به شما پیشنهاد می‌کنیم در دوره آموزش مکانیک خودرو آموزشگاه برق گستران ثبت نام نمایید.

حتما بخوانید: 12 نکته در مورد نوشتن قولنامه ماشین (نمونه قولنامه ماشین)

انواع سیم کشی خودرو

سیم کشی خودرو، انواع گوناگونی دارد که در این قسمت به معرفی آنها می پردازیم تا با آنها آشنا شوید.

• 1- gpt یا سیم کشی اصلی
• 2- سیم اصلی موتور
• 3- سیم های SXL، GXL، TXL
• 4- کابل باتری
• 5- سیم بلندگو یا اسپیکر
• 6- سیم تریلر

خودرو ها معمولا در دسته بندی های بالا سیم کشی می شوند که هر بخش در واقع، وظیفه خود را انجام می دهد اما در نهایت به هم ارتباط پیدا می کنند.

اجزای اصلی سیم کشی خودرو چیست؟

سیم کشی خودرو یکی از پیچیده‌ترین اجزای یک سیستم الکتریکی خودرو است. در نتیجه اجزای مختلفی وجود دارد. در این قسمت به اجزای اصلی سیم کشی خودرو نگاه می‌کنیم. اجزای اصلی سیم کشی خودرو عبارتند از:

1. فیوزها
2. سیم‌ها
3. اتصالات

شاید اجزای سیم کشی خودرو بسیار ساده باشند. زیرا این قطعات در هر وسیله الکترونیکی یافت می‌شود. اما در سیم کشی خودرو، این اجزای ساده دارای اشکالات بسیار مهمی هستند. زیرا برق تولید شده برای کارکرد خودرو در اختیار مصرف کنندگان سیستم برق خودرو قرار می‌گیرد.

سیم‌ها

از زمانی که انرژی الکتریکی به بخش عمده‌ای از سبک زندگی انسان مدرن تبدیل شد، سیم‌ها وارد زندگی بشر شدند. اگر سیم نباشد زندگی انسان مختل می‌شود. سیم‌ها به همان اندازه در سیستم الکتریکی خودرو اهمیت دارند. سیم‌های سیم کشی خودرو دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. اما با تمام این توضیحات، طیف اصلی سیم‌ها در سیستم الکتریکی خودرو، انتقال سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال و از همه مهمتر رساندن برق تولید شده یا ذخیره شده در باتری به سایر اجزای سیستم الکتریکی خودرو است. عوامل موثر در انتخاب سیم مناسب در سیم کشی خودرو عبارتند از:

طول: اولین معیار حین انتخاب سیم خودرو، طول آن می باشد. طول سین با مقاومت آن ارتباط مستقیم دارد. بدان معنی که هر چه میزان طول سیم بیشتر باشد مقاومت آن نیز بیشتر خواهد بود. سیم های بلند تر به دلیل طول بیشتر تبادل گرمایی بهتری داشته و به دلیل مقاومت بیشتر، شدت جریان عبوری را کاهش می دهند.

جنس: سیم های به کار رفته در خودرو معمولا از جنس مس هستند. البته کیفیت سیم مسی در سیم کشی خودرو بسیار حائز اهمیت است زیرا هر چه سیم مسی ماشین با کیفیت تر باشد، مقاومت سیم کمتر بوده و جریان بیشتری را از خود انتقال می دهد.

سایز یا قطر سیم: برخلاف طول سیم، قطر سیم با مقاومت آن ارتباط برعکس دارد. به این معنا که هر چه سایز سیم بالاتر باشد، مقاومت آن کاهش پیدا می کند و برعکس. نکته مهمی که وجود دارد این است که سیم مناسب در کاهش اتلاف انرژی تاثیر زیادی دارد.

رنگ سیم: رنگ سیم ها طبق یک قاعده مشخص تقسیم بندی می شوند که هر کدام در بخشهای مختلف خودرو استفاده می شود. به عنوان مثال رنگ آبی مخصوص چراغ های بزرگ جلو می باشد. رنگ قرمز مخصوص چراغ های کوچک جلو و عقب. رنگ زرد اتصال میان دینام به جعبه فیوز و در نهایت رنگ سبز مخصوص سیم های فیوز به مدار باتری می باشد.

حتما بخوانید: علت خنک نکردن کولر ماشین

فیوز ها

بعد از سیم‌ها، فیوزهایی قرار می‌گیرند که نقش عمده‌ای در سیم کشی برق خودرو دارند. وظیفه اصلی فیوزها در سیستم برق خودرو محافظت از سیم‌های متصل به آنها است. به عنوان مثال، اگر جریان زیادی به طور ناگهانی به رادیو خودرو ارسال شود، فیوز با قطع جریان از سوختن رادیو جلوگیری می‌کند. در واقع فیوز با قطع جریان از سیم‌های متصل به خود محافظت می‌کند. بسیاری از فیوزهای مورد استفاده در خودروهای امروزی از دو کانکتور تیغه‌ای و یک محفظه پلاستیکی حاوی سیم رسانا تشکیل شده است. در سیم کشی خودرو فیوزهایی نیز وجود دارد که به آن ها پیوندهای همجوشی می‌گویند. سیم رسانای داخل فیوز از سیم لحیم ساخته شده است و بنابراین نقطه ذوب پایین‌تری دارد.

فیوزها باید به صورت دوره‌ای بررسی شوند. زیرا گاهی ممکن است در صورت عدم تعویض به موقع آن‌ها صدمات جبران ناپذیری به سیستم برق خودرو وارد شود. اگر بتوان فیوز شکسته را با کمترین هزینه تعویض کرد و از آسیب‌های جبران ناپذیر جلوگیری کرد. در نتیجه بررسی فیوزها بسیار مهم و ضروری است. مطمئن‌ترین راه برای بررسی فیوزها این است که آنها را از جای خود بردارید و یک آمپر متر را به دو تیغه آن وصل کنید. توجه داشته باشید که اگر این کار را با فیوز در جای خود انجام دهید، جریان از مسیری غیر از فیوز وارد آمپرمتر می‌شود. بیشتر اوقات با نگاه کردن به فیوز می‌توان فهمید که سوخته است.

حتما بخوانید: ایسیو ECU چیست؟کاربرد ایسیو خودرو

اتصالات

اتصالات قسمت سوم سیم کشی خودرو هستند. امروزه با پیشرفت علم الکترونیک، سوکت‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند. زیرا از این طریق می‌توان تاسیسات برقی خودرو را با وسایل مصرفی، پریزها و اتصالات متصل کرد. این اهمیت به حدی است که در صورت عدم وجود اتصالات، تعمیر قطعات و سیستم الکتریکی خودرو تقریبا غیرممکن است. در هر قسمت قابل تعویض وسیله نقلیه که سیم پیچ‌ها به آن متصل یا عبور می‌کنند، باید از این اتصالات استفاده کرد تا امکان تعویض قطعه فراهم شود. لازم به ذکر است که هر یک از این اتصالات می‌تواند بیش از 100 سیم را در خود جای دهد. در گذشته، اتصالات نامطمئن باعث مشکلات الکتریکی متعددی می‌شد. اتصالات علاوه بر ضد آب بودن و ضد زنگ بودن، باید اتصال الکتریکی خوبی نیز ایجاد کنند.

تشریح اجزای مهم سوکت

سوکت‌ها یا اتصالات، طراحی و ساخت پیچیده‌ای ندارند. اما به دلیل اندازه کوچک آنها زراحی ظریف و دقیقی وجود دارد. اجزای اصلی سوکت ها عبارتند از:

بدنه سوکت: بدنه سوکت قسمتی ظریف و پیچیده است و گیره تعبیه شده در قسمت بیرونی آن دو نیمه اتصال را به یکدیگر متصل می‌کند. در این قسمت سوراخ‌هایی برای قرار دادن پین‌ها، ناودانی برای پین‌های قفلی و شیارهایی برای نگه داشتن واشرهای آب بندی در حین ساخت طراحی شده است.

پین‌ها: این قطعات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با فشار کمی به یکدیگر متصل شده و جریان برق را از یک طرف اتصال به سمت دیگر هدایت می‌کنند. یک سر پین‌ها به قسمت خالی سیم و سر دیگر آن به قسمت عایق شده وصل می‌شود و کشیدن سیم از داخل پین را دشوار می‌کند.

نگهدارنده پین: این قطعه پلاستیکی که از جلو به داخل کانکتور می‌رود روی پین‌های پلاستیکی قرار می‌گیرد و از بیرون آمدن پین‌ها جلوگیری می‌کند.

واشر آب بندی: واشر آب بندی همانطور که از نامش پیداست از ورود آب به محل اتصال جلوگیری می‌کند.

مطالعات مدار الکتریکی در سیم کشی خودرو

ساده‌ترین راه برای بررسی قطع کننده مدار، دور زدن آن با سیم جامپر است. سیم پل شما باید یک فیوز داخلی قابل تعویض داشته باشد تا مدار را از آسیب محافظت کند. از فیوزی استفاده کنید که ظرفیت آن بیشتر از فیوز مورد استفاده مدار نباشد. اگر نمی‌دانید برای اطمینان از فیوز 5 یا 10 آمپر استفاده کنید. اگر مدار زمانی که آن را خاموش می‌کنید کار می‌کند، مشکل را پیدا کرده اید. در نتیجه، قطع کننده مدار را تعویض کنید. از همین آزمایش اولیه می‌توان برای بررسی یک رله مشکوک نیز استفاده کرد.

رله چیزی نیست جز یک کلید از راه دور که مجموعه‌ای از نقاط تماس را با استفاده از آهنربای الکتریکی می‌بندد. هنگامی که آهنربای رله روشن می‌شود، نقاط بسته می‌شوند و ولتاژ باتری از طریق مدار اصلی هدایت می‌شود. رله‌ها اغلب در مدارها برای کاهش میزان سیم کشی مورد نیاز و کاهش جریان از طریق کلید کنترل اولیه استفاده می‌شوند. بنابراین، می‌توان از یک سوئیچ، تایمر یا سنسور نسبتا کم آمپراژ (تایمر یا سنسور ارزان) برای روشن و خاموش کردن رله با ظرفیت بسیار بالاتر استفاده کرد.

تمام مدارهای الکتریکی برای کارکردن اجزای متصل به آن مدار به ولتاژ نیاز دارند. بنابراین اگر تنش وجود نداشته باشد، اقدامی انجام نمی‌‌شود. بنابراین اولین کار در عیب یابی الکتریکی، بررسی ولتاژ در نقطه بار در مدار است. بار نقطه‌ای موردی است که مدار باید آن را تغذیه کند، مانند لامپ، موتور برف پاک کن، موتور فن، شیر برقی یا چیز دیگری. و تنها چیزی که برای بررسی سریع آن نیاز دارید یک ولت متر یا یک چراغ آزمایشی 12 ولتی است که در صورت وجود ولتاژ روشن می‌شود. ولت متر بهترین ابزار برای این کار است زیرا خوانش دقیقی به شما می‌دهد، اما یک چراغ آزمایشی نیز برای بررسی سریع ولتاژ خوب است.

فرض کنید هیچ ولتاژی در نقطه شارژ پیدا نمی‌کنید. در آنجا شما اولین سرنخ خود را از مشکل دارید. فیوز یا قطع کننده مدار محافظ مدار یا رله ولتاژ مدار را بررسی کنید. اگر مشکل فیوز باشد، تعویض فیوز ممکن است به طور موقت برق را بازیابی کند، اما اگر علت اصلی اضافه بار پیدا و اصلاح شود، احتمالاً روش شما (تعویض فیوز) کار نخواهد کرد. هر کاری که انجام می‌دهید، فیوز را با ظرفیت بیشتر تعویض نکنید. یک فیوز بزرگتر می‌تواند بار بیشتری را تحمل کند، اما سیم کشی و بقیه مدار نمی‌توانند.

یک مدار فیوز 20 آمپر برای تحمل حداکثر 20 آمپر طراحی شده است. قطع کننده مدار یا رله باز همان اثر فیوز سوخته را دارد. کلیدهای مدار اغلب برای محافظت از مدارهایی که ممکن است دوره‌های کوتاه اضافه بار را تجربه کنند، از جمله کلاچ کمپرسور کولر گازی استفاده می‌شود. اگر قصدتان این است که تعمیرات خودرو را به صورت فوق حرفه‌ای آموزش ببینید و در این زمینه کسب درآمد کنید می‌توانید در دوره‌های تعمیرات خودرو برق گستران مانند آموزش برق خودرو، آموزش تعمیرات ایسیو، آموزش مکانیک خودرو ثبت نام کنید.

تعمیرات سیم کشی خودرو چگونه انجام می شود؟

تعمیر سیم کشی خودرو معمولا توسط مکانیک های متخصص در حوزه برقی خودرو انجامن می پذیرد. زیرا اولین اقدام در تعمیر آن، شناسایی سیم خراب و معیوب می باشد. به دلیل این که معمولا سیم ها در پشت اجزای اصلی و در قسمت پنهانی پنل های مختلف قرار دارند، تشخیص سیم ایراد دار کار نسبتا پیچیده ای می باشد.

جمع بندی

در انتها لازم به ذکر است، بار دیگر به اهمیت بالای سیم کشی در خودرو ها اشاره کنیم. زیرا این بخش تاثیر بسیار زیادی در بیشتر اجزای خودرو دارند و بعضی اوقات، متوجه خرابی یا اختلال در سیم های معیوب نمی شویم. پس بهتر است آنها را همواره به مکانیک های متخصص در این زمینه نشان دهیم تا اگر دچار ایراد جزئی یا اساسی شده باشند، در اسرع وقت درست شوند. سیستم برق کشی خودرو، در واقع کار ذخیره، کنترل و انتقال برق را در اجزای مختلف انجام می دهد و اختلال در هر بخش، روی سایر عملکرد ها مانند کولر، دینام، باتری، آمپر  و … تاثیر گذار است.