انواع وضعیت مهم در جوشکاری لوله ای و صفحه ای

بدون شک یکی از مباحث مهم در آموزش جوشکاری مسلط بودن به انواع وضعیت جوشکاری می باشد. برای اینکه بتوانید قطعات مختلف را در حالت های متفاوت به یکدیگر جوش بدهید، بایستی با ترفند و حالت های جوشکاری آشنا باشید. حالت جوشکاری به نوع و چگونگی اتصال بستگی داشته و اغلب فلز و قطعه کار در شرایطی می باشد که تنها از یک وضعیت می توان برای جوش دادن استفاده کرد. بنابراین برای اینکه بتوانید جوشکار ماهرتری شوید، بایستی علاوه بر داشتن تسلط بر روی وضعیت جوشکاری تخت یا 1F بر روی تمامی حالت های جوش مهارت لازم را کسب نمایید. در ادامه مطلب از سایت آموزشگاه برق گستران به انواع وضعیت جوشکاری می پردازیم.

وضعیت جوشکاری چیست؟

به هنگام جوشکاری، شما بایستی علاوه بر توجه به ضخامت فلز، نوع جوشکاری، قطر الکترود، نوک تیز بودن الکترود، آمپر و نوع جریان بایستی به حالت جوشکاری نیز توجه فرمایید. وضعیت جوشکاری یکی از مهمترین پارامتر های عملیات جوش به شمار می رود که یک جوشکار باید بتواند در حالت و شرایط های مختلف مهره جوش های بی نقصی را ایجاد کند. برخی از جوشکاران مبتدی تصور می کنند که همیشه فقط در حالت تخت 1F مشغول به جوشکاری می شوند، در صورتی که جوشکاری افقی، عمودی و سربالا نیز بسیار رایج بوده و در اکثر پروژه ها همچون جوشکاری لوله صورت می گیرد. البته وضعیت های جوشکاری در تمامی روش های Co2، آرگون و برق متغیر بوده و هر کدام دارای ترفند های خاص هستند. اما اگر بخواهیم به سخت ترین وضعیت جوشکاری اشاره داشته باشیم، جوشکاری به روش آرگون سربالایی می باشد.

تصور کنید در حال جوشکاری لوله به روش آرگون در وضعیت سر بالا هستید، بایستی تورچ و سیم جوش را به گونه ای هدایت کنید که سرباره زیاد تولید نشود و مهره جوش به طور کامل بر روی لوله ایجاد شود. تنها روش جهت کسب مهارت در انواع حالت های جوشکاری فقط و فقط تکرار و تمرین می باشد. دقت داشته باشید اکثر جوشکاران می توانند در شرایط و وضعیت آسان همچون تخت مهره جوش های باکیفیتی را ایجاد کنند، اما جوشکاری که بتواند در وضعیت سر بالا به روش جوش تیگ عملیات را به موفقیت انجام دهد، قطعا از درآمد و فرصت های شغلی بیشتری برخوردار است. به عبارتی دیگر هرچه میزان تسلط شما در انواع حالت های جوشکاری بیشتر باشد، قادر خواهید بود تا پروژه های دشوار را بدون هیچگونه استرس انجام بدهید.

مطلب پیشنهادی : خال جوش یا جوش نقطه ای چیست

انواع حالت جوشکاری

حالت جوش تخت 1F  – 1G

همان طور که ممکن است بدانید حالت های جوشکاری به دو نوع صفحه ای و لوله ای تقسیم بندی می شوند. نوع صفحه ای با حرف F و نوع لوله ای با حرف G شناخته شده است. یکی از آسان ترین و در عین حال مهمترین وضعیت جوشکاری، حالت تخت به صورت صفحه ای 1F می باشد. این حالت اولین وضعیتی است که در اکثر کلاس های آموزشی جوشکاری با آن آشنا می شوید. به دلیل اینکه مواد ذوب شده توسط جوش، به خاطر نیرو جاذبه زمین به سهولت روی فلز پهن می شود، جوشکاری در این حالت بسیار آسان می باشد. افرادی که قصد دارند وارد حرفه جوشکاری شوند، اولین و مهمترین وضعیت جوشی که فرا می گیرند، جوشکاری تخت یا Flat است. در این حالت قطعه فلز زیر دست قرار دارد و الکترود و سیم جوش به صورت عمود بالای سازه قرار می گیرد. برای ایجاد مهره جوش رشته ای در این حالت توصیه می شود الکترود و فیلر را در زاویه 45 درجه و آهسته به جلو هدایت کنید.

دقت داشته باشید هرچه گودال جوش بین تورچ، فیلر و سطح فلز کمتر باشد، فیلر آسان تر ذوب شده و مهره جوش بی نقص و بدون سرباره ایجاد خواهد شد. البته بایستی ضخامت فلز، قطر الکترود مصرفی یا غیر مصرفی، میزان آمپر و نوع جریان به درستی توسط جوشکار تنظیم شود. حال در جوشکاری تخت 1G که برای جوش دادن انواع لوله ها مورد استفاده قرار می گیرد، باید دقت بیشتری به خرج داد. لازم به ذکر است که در جوشکاری لوله ممکن است از دو یا چند وضعیت جوشکاری استفاده شود. به عنوان مثال برای جوش دادن لوله های بزرگ از وضعیت تخت و سربالا استفاده می شود.

مرتبط بخوانید : مهمترین تجهیزات جوشکاری تیگ کدامند

وضعیت جوشکاری افقی 2F – 2G

در این حالت فلز یا لوله در وضعیت افقی یا Horizontal قرار گرفته و الکترود عمود بر آن واقع شده است. این حالت بدون شک از وضعیت جوشکاری تخت دشوار تر است زیرا نیرو جاذبه زمین مواد ذوب شده توسط جوش را به سمت خود کشیده و ممکن است میزان نفوذ مهره جوش بر روی سطح فلز بیشتر باشد. از این رو توصیه می شود میزان آمپر را کمتر در نظر بگیرید. همچنین در این شرایط لازم است که عملیات جوشکاری به سرعت انجام شود زیرا هر چه امتداد مهره جوش رشته ای بیشتر باشد، مواد مذاب به دلیل خاصیت جاذبه زمین به سمت پایین رشته جوش حرکت کرده و ممکن است در قسمت پایین رشته جوش دچار نفوذ بیش از حد شود.

مورد مهم دیگری که در جوشکاری لب به لب افقی باید به آن توجه داشته باشید این است که همیشه در تمام وضعیت جوشکاری ابتدا از تمیز بودن سطح فلز و الکترود مصرفی یا غیر مصرفی اطمینان حاصل کنید. زیرا هر گونه لکه و خاک بر روی قطعه کار و الکترود می تواند سبب ترک خوردن و یا خورد شدن قطعه کار بشود. از آنجایی که در جوشکاری لوله بایستی در اکثر پروژه ها تمیز و بی نقص باشد، توجه به این نکته کلیدی بسیار حائز اهمیت است.

حالت عمودی 3F – 3G

در این وضعیت، عملیات جوشکاری به حالت عمودی انجام می گیرد و خط جوش از بالا به پایین یا از پایین به بالا ایجاد می شود. اما سعی کنید همیشه برای جوش دادن پروژه های عمودی از پایین به بالا انجام دهید تا مهره جوش ها یکی پس از دیگری بر روی هم قرار بگیرند. در جوشکاری لوله در وضعیت عمودی جوشکار در یک حالت افقی مشغول به جوشکاری خواهد بود و ممکن است با توجه به قطر و طول لوله، قطعه کار بچرخد یا اینکه نچرخد. بنابراین همانطور که در ابتدا گفته شد بود، ممکن است پروژه های جوشکاری در چند وضعیت خاص صورت گیرد. همانند وضعیت جوشکاری افقی، در این حالت نیز بایستی تورچ و فیلر (در صورت جوشکاری به روش آرگون) را در زاویه 45 درجه نگه داشته و تورچ را به سمت جلو هدایت کنید. همچون حالت افقی، در وضعیت عمودی نیز برای داشتن مهره جوش های بهتر میزان شدت جریان را کاهش دهید یا فرایند جوشکاری را بدون توقف انجام بدهید.

بیشتر بخوانید : 0 تا 100 خطرات جوشکاری

وضعیت جوشکاری سربالا 4F  – 4G

دشوارترین وضعیت جوشکاری سربالا overhead می باشد و در این حالت، جوشکار بایستی عملیات را بالای سر انجام دهد. در این حالت مواد ذوب شده به دلیل خاصیت نیرو جاذبه زمین به سمت پایین ریخته شده و جوشکار بایستی مهارت زیادی داشته باشد تا بتواند پروژه را با کیفیت مطلوبی اتمام کند. در این وضعیت جوشکاری توصیه می شود شدت جریان بسیار کم تنظیم شود تا از ریختن مواد مذاب جلوگیری کرد. همچنین در این روش از الکترود های مخصوص مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که این وضعیت بالای سر قرار می گیرد و جوشکار به طور مستقیم در معرض جرقه و تکه های مواد مذاب قرار گرفته است رعایت نکات ایمنی بیش از هر زمان دگیری حائز اهمیت می باشد.

جمع بندی

در نهایت اگر بخواهیم به آسان ترین و دشوار ترین وضعیت جوشکاری اشاره ای داشته باشیم، جوشکاری در حالت تخت آسان و جوشکاری در وضعیت سربالا سخت ترین حالت جوشکاری می باشد که کمتر کسی می تواند در این حالت مهره جوش بی نقصی را ایجاد کند. از آنجایی که تمیز و بی نقص بودن جوش لوله بسیار حائز اهمیت است سعی کنید در حالت سربالا بیشتر تمرین داشته باشید زیرا در اکثر پروژه های جوش لوله های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.