جوشکاری یکی از متداول ترین روش های متصل کردن انواع فلزات و غیر فلزات به طور دائمی به شمار می رود که در صنایع مختلفی نقش مهمی را ایفا می کند. جوشکاری دارای انواع مختلفی بوده که هر کدام دارای مزایا و معایب منحصر به فرد خود را دارند. یکی از انواع جوشکاری ، جوشکاری آرگون می باشد که به نام جوشکاری تیگ (TIG) نیز شناخته می شود. در ادامه مطلب از سایت آموزشگاه برق گستران ارائه دهنده دوره آموزش جوشکاری فنی حرفه ای به کاربرد، مزایا و بازار کار جوشکاری آرگون می پردازیم.
جوشکاری آرگون چیست؟
قبل از اینکه به فرآیند و کاربرد جوشکاری آرگون را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم بهتر است در ابتدا با نام اصلی این نوع جوشکاری آشنا شویم. در ایران به دلیل استفاده از گاز آرگون به عنوان گاز محافظ جوشکاری ، به جوشکاری آرگون معروف شده است اما در سطح بین المللی این نوع جوشکاری به نام، جوشکاری تیگ (TIG) معروف و شناخته شده است.
جوشکاری آرگون یا تیگ نوعی جوش ذوبی به شمار می رود که الکترود تنگستن در فرایند آن مصرف و ذوب نمی شود. در این روش به طور کاملا ساده نوک الکترود به قطعه کار نزدیک شده و گرما و حرارت به قطعه کار منتقل می شود و شرایط ذوب فلز مهیا خواهد شد. این در حالی است که گاز آرگون از تورچ خارج شده و از حوضچه جوش حفاظت کرده تا ذرات معلق هوا وارد حوضچه جوش نشوند و عیوب جوش (ترک خوردگی و سایر موارد) بر روی فلز و مهره جوش ها ایجاد نشود.
همچنین اگر قصد داشته باشید میزان نفوذ بیشتری را بر روی فلز ایجاد کنید، می توانید از سیم جوش یا فیلر در کنار تورچ استفاده کنید. بدون شک جوشکاری تیگ یکی از دشوار ترین نوع جوشکاری به شمار می رود که فرایند بسیار آهسته و تنظیمات جوش پیچیده ای دارد. از این رو اگر قصد دارید این حرفه پول ساز را فرا بگیرید، توصیه می شود در دوره آموزش جوشکاری آرگون شرکت نمایید و مهارت و دانش خود را در این زمینه از 0 تا 100 برسانید. علاوه بر موارد گفته شده، با استفاده از جوشکاری تیگ می توانید انواع فلزات سخت و غیر سخت، آهنی و غیرآهنی در تمام ضخامت ها جوش داد. از این رو اگر قصد دارید ورقه های نازک آهن یا آلومینیوم را جوش بدهید، جوشکاری آرگون بسیار موثر می باشد.
فرآیند جوشکاری آرگون چگونه است؟
همان طور که گفته شد جوشکاری تیگ یکی از دشوارترین نوع جوش به شمار می رود که نیاز به مهارت و تجربه بالا دارد. قبل از اینکه قصد شروع عملیات جوشکاری را داشته باشید، بایستی به موارد مهمی همچون تمیز بودن سطح کار، تمیز بودن سیم جوش، تنظیمات دقیق اینورتر جوشکاری، میزان آمپر، ضخامت فلز، قطر الکترود تنگستن، نوک الکترود تنگستن پهن یا نوک نیز بودن و جریان AC یا DC برق توجه داشته باشید.
به طور کلی جریان برق AC به دلیل نفوذ و قوس الکتریکی پایدار تر برای جوش دادن صفحات آلومینیوم بسیار موثر تر است. جریان برق DC نیز برای جوش دادن فولاد و آهن و استیل ضد زنگ مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این مورد اگر قصد جوشکاری تیگ با جریان برق AC را دارید، نوک الکترود تنگستن بایستی پهن و صاف باشد و در صورت جوشکاری با جریان برق DC نوک الکترود بایستی تیز باشد تا مهره جوش ها با کیفیت مطلوب ایجاد شوند.
در نهایت میزان آمپر، قطر الکترود و سایر موارد به ضخامت فلز بستگی دارد. به عبارتی دیگر یک تنظیمات مشخص و یکسانی برای جوش دادن فلزات مختلف وجود ندارد و بایستی تنظیمات هر عملیات جوشکاری را با توجه به موارد گفته شده فوق اعمال کنید.
کاربرد جوشکاری آرگون چیست؟
جوش آرگون در اتصال لوله های تحت فشار کاربرد فراوانی داشته و برای متصل کردن صفحات بسیار نازک و ظریف از جوشکاری تیگ استفاده می شود. از متداول ترین فلزاتی که می توان با جوشکاری آرگون آنها را جوش داد بایستی به مواردی همچون مس، آلومینیوم، آهن، نیکل، برنج و انواع فلزات رنگی اشاره کرد. از کاربرد این نوع جوشکاری در صنایع مختلف به موارد زیر توجه حاصل فرمایید.
- صنایع کشتی سازی
- ساخت و ساز دوچرخه
- صنایع هوا و فضا
- جوشکاری لوله و مخازن
- صنایع خودروسازی
- صنایع پتروشیمی
- صنایع نظامی
مرتبط بخوانید: نکات مهم در جوشکاری آلومینیوم که بایستی بدانید!
مزایا جوشکاری آرگون
یکی از مهمترین مزایا جوشکاری آرگون که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد، کیفیت می باشد. کیفیت بالا و تمیز بودن مهره جوش ها (در صورت اعمال صحیح تنظیمات) سبب شده تا جوشکاری تیگ نسبت به سایر روش های جوشکاری موثر تر در صنایع ذکر شده فوق حاضر شود. از مهم ترین مزایا جوشکاری آرگون می توانیم به موارد زیر اشاره داشته باشیم:
- جوشکاری تمیز و با کیفیت
- قابلیت جوش دادن فلزات در وضعیت و پوزیشن های مختلف
- پرکاربرد در صنایع خودروسازی و کشتی سازی
- مناسب برای اتصال فلزات و ورقه های بسیار نازک و ظریف
- امکان جوشکاری انواع فلزات رنگی
- به علت عدم وجود سرباره و دود، منطقه قوس و حوضچه جوش به طور کامل قابل رویت می باشد.
معایب جوش آرگون
همانطور که میدانید تمامی انواع جوشکاری دارای مزایا و معایبی هستند از این رو جوشکاری آرگون علاوه بر اینکه دارای مزایا متعددی می باشد، اما معایبی نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
- فرآیند جوش پیچیده و آهسته نسبت به سایر روش جوشکاری
- تنظیمات پیچیده برای مبتدیان
- گرما زدگی بر اثر کار کردن طولانی مدت
- وجود اشعه مادون قرمز
- تجهیزات نسبتا گران قیمت
تجهیزات مورد نیاز جوشکاری آرگون
دستگاه جوش یا اینورتر جوشکاری: دستگاه جوش یا منبع تغذیه جوشکاری یکی از مهمترین تجهیزات جوش آرگون به شمار می رود که نقش به سزایی را ایفا می کند. دستگاه جوش آرگون در دو مدل در بازار موجود می باشد. برخی از دستگاه های جوش تنها جریان DC را از خود عبور می دهند برخی دیگر نیز هر دو جریان DC و AC را از خود عبور می دهند که قیمت بیشتری نیز دارند.
سیلندر گاز: کپسول گاز محافظ جوشکاری می باشد که با فشار گاز حدود 150 تا 200 بار از حوضچه جوشکاری در برابر ذرات معلق هوا محافظت کرده تا عیوب جوشکاری رخ ندهد.
رگلاتور: رگلاتور وظیفه تنظیم شدت خروجی جریان گاز محافظ از کپسول تا مشعل را بر عهده دارد.
شیلنگ و بست های گاز: از شیلنگ و بست های گاز برای هدایت گاز محافظ از کپسول به مشعل مورد استفاده قرار می گیرد.
الکترود تنگستن: یکی از مهم ترین تجهیزات جوشکاری تیگ، الکترود تنگستن می باشد که دارای انواع گوناگونی می باشد. از متداول ترین الکترود تنگستن می توان به الکترود E7018 و E6010 اشاره داشت. همچنین دقت داشته باشید الکترود در فرایند جوش تیگ مصرف و ذوب نمی شود.
مشعل یا تورچ جوشکاری: تورچ یا مشعل جوشکاری از مهم ترین تجهیزات جوش تیگ به شمار می رود که جریان برق و گاز محافظ را از خود عبور داده تا فرایند ذوب و متصل شدن فلزات شکل گیرد. معمولا برای خنک کردن تورچ جوشکاری آرگون از هوا و یا از آب بهره برداری می شود. اگر شدت جریان تنظیم شده کمتر از 200 آمپر باشد با جریان گاز محافظ و هوا می توان تورچ جوشکاری را خنک کرد. در غیر این صورت اگر قصد دارید آمپر جوشکاری را بالاتر از 200 آمپر تنظیم کنید، بایستی از خنک کننده مایع یعنی آب جهت خنک کردن تورچ استفاده کنید.
بازار کار جوشکاری آرگون
همان طور که در ابتدا گفته شد جوشکاری آرگون در صنایع مختلفی نقش مهمی را ایفا می کند. از این رو اگر بتوانید در این حوزه مهارت کسب کنید قطعا از درآمد و فرصت های شغلی متعددی برخوردار خواهید شد. توصیه می شود برای ورود به بازار کار حتما دوره های آموزش جوشکاری آرگون را سپری کرده باشید تا با تمامی مباحث به صورت اصولی و کاربردی آشنا شوید.
از آنجایی که فرایند این نوع جوشکاری نسبت به سایر روش ها پیچیده تر می باشد، بایستی برای کسب مهارت در این حوزه وقت و زمان بیشتری را صرف کنید. بازار کار جوشکاری تا کنون به دلیل دچار بودن فرایند و شرایط کاری، تا کنون اشباع نشده است. بنابراین اگر بتوانید بر روی تمامی فرایند جوشکاری برق، co2 و آرگون مهارت لازم را کسب کنید، قطعا به درآمد فوق العاده خواهید رسید.
نکات مهم قبل از آغاز عملیات جوشکاری تیگ
قبل از اینکه فرایند جوشکاری آرگون را آغاز کنید، بهتر است تمامی نکات ایمنی را رعایت کنید. به عنوان مثال حتما مطمئن شوید که کپسول گاز آرگون به صورت ثابت بر روی زمین متصل شده باشد. زیرا وجود هر گونه مشکل در سیلندر و رگلاتور می تواند سبب آزاد شدن گاز آرگون به شدت زیاد شود و در نهایت کپسول گاز در هوا به پرواز در می آید و در محیط های بسته و حتی باز می تواند صدمه های جبران ناپذیری را به ارمغان بیاورد.
بنابراین از سالم بودن شلنگ گاز، سیلندر و رگلاتور اطمینان لازم را کسب کنید. علاوه بر این مورد توصیه می شود در حین جوشکاری آرگون حتما از دستکش، کلاه و عینک مخصوص جوشکاری استفاده نمایید تا عوارض ناشی از جوش تیگ به حداقل برسد. همچنین همیشه کپسول آتش نشانی در اختیار داشته باشید تا در صورت لزوم از آن استفاده کنید. در ادامه به برخی از نکات مهم قبل از جوشکاری تیگ می پردازیم به آنها توجه فرمایید.
- قبل از شروع جوشکاری از تمیز بودن نوک و سطح الکترود اطمینان حاصل کنید.
- از تمیز بودن سطح فلزی که قصد جوش دادن آن را دارید اطمینان کسب کنید.
- قرار دادن بدن در وضعیت مناسب با توجه به پوزیشون جوشکاری
- اعمال تنظیمات همچون میزان آمپر و جریان برق با توجه به ضخامت و نوع فلز
خطرات جوشکاری آرگون
از خطرات و عوارض جوشکاری آرگون می توانیم به مواردی همچون مشکلات ریوی، حنجره و مجاری ادراری به خصوص در کار با مواد خطرناکی مانند کادمیوم، نیکل، بریلیوم و کروم که دود ناشی از جوشکاری این مواد می تواند برای جوشکار بسیار سمی باشد. از این رو توصیه می شود حتما حین جوشکاری از سیستم تهویه هوا مناسب همراه با ماسک برخوردار باشید تا در طولانی مدت صدمه ای به سیستم تنفسی شما وارد نشود.
از خطرات و عوارض طولانی مدت جوشکاری آرگون می توانیم به مشکلات مزمن تنفسی، آسم، التهاب ریه ها، کاهش حجم ریه ها، مشکلات قلبی، کاهش شنوایی، مشکلات گوارشی، زخم معده و سایر موارد اشاره داشت. اکنون ممکن است با خودتان بگویید شغل جوشکاری دارای خطرات بسیاری می باشد و بهتر است وارد آن نشوم. دقت داشته باشید درست است که شغل جوشکاری خطرات زیادی را به همراه دارد این در صورتی است که شما نکات ایمنی را رعایت نکنید.
تمامی شغل هایی که دارای عوارض و خطر هستند، در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی می توانند حادثه آفرین باشند. بنابراین با توجه و رعایت نکات ایمنی عوارض و خطرات ناشی از جوشکاری به صفر می رسد.
از متداول ترین عوارض و خطرات کوتاه مدت که ممکن است برای اکثر جوشکارانی که نکات ایمنی را رعایت نمیکنند، اتفاق بیفتد برق زدگی چشم می باشد. برق زدگی چشم ناشی از نگاه کردن به قوس جوشکاری می باشد که حاوی نور ماورا بنفش است. از علائم برق زدگی چشم می توان به مواردی همچون قرمز شدن چشم، احساس سوزش شدید، خشک شدن چشم و سنگین شدن چشم اشاره داشت. اگر به هر دلیلی دچار برق زدگی چشم شدید، بهتر است در اسرع وقت به متخصص چشم پزشکی مراجعه کنید.
مطلب پیشنهادی: 0 تا 100 خطرات جوشکاری + روش های پیشگیری
جمع بندی
جوشکاری آرگون یکی از مهم ترین نوع جوش ذوبی به شمار می رود که تقاضا برای این حرفه و نیرو ماهر در این زمینه روز به روز در حال افزایش است. از آنجایی که فرایند این نوع جوشکاری نسبت به سایر روش های جوش ذوبی پیچیده و دشوار است، کمتر کسی وارد این حرفه می شود. بدان معنی اگر بتوانید در این حوزه مهارت کسب کنید قطعا از درآمد و فرصت های شغلی متعددی برخوردار خواهید شد. بهترین روش برای ورود به این حرفه شرکت در دوره های آموزشی فنی حرفه ای می باشد تا با تمامی مباحث از 0 تا 100 آشنا شده و به صورت کاربردی و اصولی وارد بازار کار شوید. همچنین اگر بتوانید در امتحان سازمان فنی حرفه ای کشور نمره مورد قبول را کسب کنید، برای شما مدرک معتبر بین المللی صادر خواهد شد که با آن می توانید برای مهاجرت به کشور های توسعه یافته اقدام کنید.
